បញ្ហាជម្លោះកោះគូរីល (Kurils) រវាងជប៉ុននិងរុស្ស៊ីចាប់ផ្តើមក្តៅ សារជាថ្មីក្រោយពេលរុស្ស៊ីបញ្ចេញគម្រោងសិក្សាពីលទ្ធភាពនៃការបើកមូលដ្ឋានទ័ពសារជាថ្មី និងពង្រាយប្រព័ន្ធមីស៊ីលទៅលើកោះជម្លោះនេះផង។ ហើយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ីលោក Sergei Lavrov ក៏បានប្រកាសជាថ្មីក្នុងសប្តាហ៍នេះផងដែរថា រុស្ស៊ីនឹងមិនបោះបង់កោះជម្លោះឲ្យជប៉ុនឡើយ ព្រោះលទ្ធផលសង្គ្រាមលោកលើកទី២ បានកំណត់ជាក់ច្បាស់ហើយពីភាពម្ចាស់នៃកោះនេះ។ នេះក៏បង្ហាញថា ជំនួបមិនផ្លូវការរវាងលោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន និងលោក ស៊ីនហ្សូអាបេ ដើមខែឧសភា នោះមិនមានលទ្ធផលជាដុំកំភួនអ្វីឡើយ។
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ីលោក Sergei Lavrov បានថ្លែង បញ្ជាក់ជាថ្មីពាក់ព័ន្ធបញ្ហាជម្លោះកោះគូរីលជាមួយជប៉ុនថា រុស្ស៊ីមិនបោះបង់កោះនេះចោល ដើម្បីបានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាមួយជប៉ុនឡើយ។ មន្ត្រីការទូតជាន់ខ្ពស់រុស្ស៊ីរូបនេះបានថ្លែងដូច្នេះក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយគេហទំព័រព័ត៌មាន Komsomolskaya Pravda ថ្ងៃអង្គារទី ៣១ ឧសភាម្សិលមិញ។
តាមសម្តីរដ្ឋមន្ត្រីរុស្ស៊ីនេះ រុស្ស៊ីនៅរក្សាជំហររបស់ខ្លួនរឹងត្អឹងដោយមិនបោះបង់រាល់សិទ្ធិកាន់កាប់លើកោះជម្លោះនេះ ហើយក៏មិនមានចេតនាចរចាជាមួយជប៉ុនដើម្បីលះបង់កោះខ្លះដែរ ព្រោះរុស្ស៊ីមានសិទ្ធិកាន់កាប់កោះនេះដោយស្របច្បាប់។
១. សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរកំណត់សិទ្ធិកាន់កាប់កោះគូរីល
តាមពិតទៅ រដ្ឋមន្រី្តការបរទេសរុស្ស៊ីនិយាយដោយសម្អាងលើហេតុផលប្រវតិ្តសាស្ត្រនិងការកាន់កាប់ជាក់ស្តែងកន្លងមក ហើយលទ្ធផលសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ដែលជប៉ុនចាញ់សង្គ្រាមនោះក៏កំណត់ច្បាស់ពីសិទ្ធិកាន់កាប់កោះនេះដែរ។
ដូច្នេះសូមនិយាយពីដំណើរដើមទងនៃជម្លោះដែនកោះនេះបន្តិចចុះ។ ជម្លោះវាកើតឡើងអស់រយៈពេលជាយូរមកហើយពោលគឺចាប់តាំងពីបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ហើយមកទល់ពេលនេះរុស្ស៊ីបានកាន់កាប់ ពាក់កណ្តាលនៃកោះ Sakhalin និងប្រជុំកោះ Kuril ផងដែរ។ ជម្លោះដែនកោះនៃប្រទេសទាំងពីរកើតឡើងដោយសារការដណ្តើមកោះចំនួនបួនរួមមាន Kunashiri, Etorofu, Shikotan និង Habomai ហើយជម្លោះនេះកើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ ១៩៥៦ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ដោយជប៉ុនបានទាមទារយកកោះទាំងបួនខាងលើដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូង។ តាមពិតទៅសិទ្ធកាន់កាប់ប្រជុំកោះទាំងបួននោះត្រូវ បានប្រគល់ទៅឲ្យជប៉ុនតាំងពីឆ្នាំ ១៨៥៥ ហើយរុស្ស៊ីទទួលបាននូវសិទ្ធិកាន់កាប់លើកោះទាំងអស់ដែលស្ថិតនៅភាគខាងជើង តាមសន្ធិសញ្ញា Shimoda ដែលជាសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាពបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតប្រទេសជប៉ុន និងរុស្ស៊ី។
ក្រោយចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី២ ពេលជប៉ុនចាញ់សង្គ្រាម នៅឆ្នាំ ១៩៤៩ រុស្ស៊ីបានដណ្តើមកាន់កាប់កោះដែលជប៉ុនកាន់កាប់ ដែលនេះជាសម្អាងមួយថាខ្លួនបានកាប់កាន់ជាក់ស្តែង។ តែ ២ឆ្នាំក្រោយមក កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព San Francisco ត្រូវបានគេបង្កើតឡើង ដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយមេដឹកនាំជប៉ុន និងបណ្តាប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្ត ដោយជប៉ុនសម្រេចបោះបង់សិទ្ធិទាមទារកាន់កាប់លើកោះ គូរីល ។ តែយ៉ាងណាសូវៀតមិនបានចូលរួមក្នុងការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះឡើយ។ ដូច្នេះហើយទើបជប៉ុននៅរក្សាអះអាងថាកោះទាំងបួន នៅតែស្ថិតក្នុងអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនដដែល។
ក្រោយមកនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៥៦ សូវៀត និងជប៉ុនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយដើម្បីស្តារឡើងវិញទំនាក់ទំនងឡើងវិញ ដោយសូវៀតយល់ព្រមបោះបង់កោះពីរ គឺកោះ Shikotan និងកោះ Habomai ទៅអោយជប៉ុនបន្ទាប់ពីមានការចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាមួយជាផ្លូវការរួមគ្នា។ តែយ៉ាងណារដ្ឋាភិបាលជប៉ុននៅតែបដិសេធដោយរក្សាសិទ្ធិទាមទារកោះទាំងបួន ហើយជាលទ្ធផលគ្មានសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពណាមួយត្រូវបានចុះដោយភាគីទាំងពីរឡើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក។ មកទល់ពេលនេះ ជប៉ុនអះអាងថា បើយោងតាមច្បាប់អន្តរជាតិ កោះទាំងបួនដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងរបស់ប្រជុំកោះគូរីល គឺជាកោះដែលស្ថិតក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពជប៉ុន។ ហើយដោយសារតែសម្បូរដោយធនធានធម្មជាតិមានប្រេង ឧស្ម័ន និងធនធានសមុទ្រផ្សេងទៀតផង ទើបបានជាគូភាគីបន្តទាមទារយករៀងៗខ្លួន។ ប៉ុន្តែរុស្ស៊ីចាប់ផ្តើមពង្រឹងទំនើបកម្មយោធានៅលើកោះដើម្បីពង្រឹងសិទ្ធិកាន់កាប់របស់ខ្លួនផងដែរក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ។
ដោយឡែក កាលពីចុងខែមិនា រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិរុស្ស៊ីលោក Sergei Shoigu អះអាងការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋានយោធាលើកោះ គូរីលត្រូវធ្វើឡើងដំណាលគ្នាជាមួយគម្រោងកសាងមូលដ្ឋានទ័ពថ្មីនៅតំបន់អាកទិក ដែលវាស្ថិតក្រោមក្របខណ្ឌនៃកម្មវិធីអភិវឌ្ឍយោធាក្រសួងការពារជាតិដល់ឆ្នាំ ២០២០ ឯណោះ៕