ភ្នំពេញ៖ ព្រះគ្រូសូត្រឆ្វេងវត្តឧណ្ណាលោម ព្រះអង្គ ស្រី ណារុន បានពន្យល់ពីករណីសម្រេចវាយកម្ទេចកុដិលេខ៤៤, ៤៥, ៤៦ កាលពីថ្ងៃ៧ ខែធ្នូ។ ព្រះអង្គបានបញ្ជាក់ថា ព្រះអង្គមិនបានដឹងថា កុដិទាំងនោះ ត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌជាតិឡើយ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ព្រះអង្គបានអះអាងថា បានសុំលិខិតបញ្ជាក់ពីខាងមន្ទីរវប្បធម៌ តាំងពីថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ប៉ុន្តែដល់ថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ នៅតែមិនទទួលបានដំណឹង។
ថេរដីកាប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ តាមទូរសព្ទ នៅថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ ព្រះគ្រូសូត្រឆ្វេង ស្រី ណារុន ទទួលស្គាល់ថា មុនពេលវាយកុដិលេខ៤៤, ៤៥ និង៤៦ ខាងវត្តពុំបានសុំច្បាប់អនុញ្ញាតពីអាជ្ញាធរមែន ព្រោះដោយសារតែមិនបានឃើញបញ្ជីស្នាមណាមួយ ដែលថាកុដិទាំងនោះ ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌ។
អតីតព្រះមហាកុដិរបស់ សម្ដេចព្រះ សង្ឃរាជ ជួន ណាត ជោតញ្ញាណោនៅទិសខាងត្បូងឈាងកើត ក្បែរកុដិលេខ៤៤,៤៥ និង៤៦ដែលត្រូវបានវាយរាបដល់ដី
ព្រះអង្គ បានអះអាងថា ក្នុងចំណោមកុដិទាំង៣ មានកុដិបុរាណតែ១ប៉ុណ្ណោះ គឺកុដិលេខ៤៥ ដែលបានកសាងក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៣០។ ក្រៅពីកុដិទាំង៣ មានកុដិលេខ៤៣មួយទៀត ហើយបើតាមទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងដែលសារព័ត៌មានថ្មីៗ បានឃើញនៅព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ កុដិនេះ មិនមានការវាយកម្ទេចឡើយ។
កុដិលេខ៤៣ ត្រូវបានកសាងក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០០០ ដោយមកដល់បច្ចុប្បន្នមិនទាន់សង់រួចរាល់ឡើយ) និងកុដិលេខ៤៤ ពុំមានកាលបរិច្ឆេទច្បាស់លាស់ឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងណា ព្រះអង្គអះអាងថា កុដិលេខ៤៤នោះ ពុំមានអាយុច្រើន ដូចកុដិលេខ៤៥ឡើយ។
កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ ផងដែរ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានចេញលិខិតជូនដំណឹងជាលើកទី២ ស្ដីពីការវាយកម្ទេចកុដិបុរាណចំនួន៣ ក្នុងបរិវេណវត្តឧណ្ណាលោម។ ក្នុងលិខិតនោះ ក្រសួងបានបញ្ជាក់ថា ការវាយកុដិបុរាណចំនួន៣ (លេខ៤៣, ៤៤ និង៤៥) ដែលបានកសាងនាអំឡុងឆ្នាំ១៩៣០ ក្នុងបរិវេណវត្តឧណ្ណាលោម រហូតបាត់បង់រូបភាពដើមទាំងស្រុង កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅ ក្រសួងវប្បធម៌ និងសហការជាមួយអាជ្ញាធរដែនដី និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីស៊ើបអង្កេត និងដោះស្រាយតាមវិធានការច្បាប់។
ថ្មនៅមានសភាពល្អត្រូវបានគរជាគំនរខណៈកម្មករសំណង់កំពុងប្រមូលថ្មល្អៗដាក់ទៅក្នុង(ប៉ែល អា X)ដើម្បីគរជាគំនរបន្ថែម
ក្រសួងអះអាងទៀតថា ទីតាំងនោះត្រូវរក្សា ដោយពុំឱ្យមានការសាងសង់អ្វីថ្មី រហូតដល់នីតិវិធីនានា ដែលមានជាធរមាន ត្រូវបានដោះស្រាយបញ្ចប់រួចរាល់។
សូមបញ្ជាក់ថា លិខិតក្រសួងបានលើកឡើងពីកុដិលេខ៤៣, ៤៤ និង៤៥ ដែលត្រូវបានវាយកម្ទេច ប៉ុន្តែបើតាមការអះអាងរបស់ព្រះគ្រូសូត្រឆ្វេង កុដិទាំងនោះ គឺកុដិលេខ៤៤, ៤៥ និង៤៦ ខណៈកុដិលេខ៤៣ស្ថិតនៅទ្រង់ទ្រាយដើមនៅឡើយ។
ព្រះគ្រូសូត្រឆ្វេង ស្រី ណារុន មានថេរដីកាថា ប្រសិនកុដិទាំងនោះជាកុដិបុរាណ ដែលត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌជាតិមែន ម្ដេចមិនមានលិខិតបញ្ជាក់ ក៏ដូចជាមិនមានការថែទាំ។ ព្រះអង្គថា កុដិលេខ៤៥ មានសភាពចាស់ខ្លាំង រហូតជួសជុលលែងបាន ទើបបានជាវត្តវាយចោល ដើម្បីសាងសង់ព្រះចេតិយ។
ព្រះភិក្ខុអះអាងបន្ថែម៖«របស់មានតម្លៃអាចរក្សាបានគេរក្សាហើយ ចុះបើទុកឱ្យពុកផុយ មិនមានអ្នកថែ តើរបស់នោះមានតម្លៃទេ? ថាចុះបញ្ជី ប៉ុន្តែមិនបានយកក្រដាសទៅបិទ និងមិនបានជូនដំណឹង អ្នកណាក៏ចេះនិយាយដែរ»។
ថ្មដែលនៅមានសភាពរឹងមាំត្រូវបានគរជាគំនរសម្រាប់ទុកប្រើប្រាស់បន្ត
លោក ឡុង ប៉ុណ្ណាសិរីវត្ថ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ នៅថ្ងៃទី២១ខែធ្នូ បានបដិសេធការឆ្លើយបកស្រាយជុំវិញអ្វីដែល ព្រះគ្រូសូត្រឆ្វេងនៃវត្តឧណ្ណាលោមលើកឡើង ដោយលោកបានប្រាប់ឱ្យសារព័ត៌មានថ្មីៗ ផ្សាយទៅតាមអ្វីដែលក្រសួងវប្បធម៌ បានចេញលិខិតប្រកាសព័ត៌មានប៉ុណ្ណោះ។
«ក្រសួងបានចេញលិខិតប្រកាសព័ត៌មានរួចហើយ ដូច្នេះប្អូនមើលលិខិតនោះចុះ»។ លោក ប៉ុណ្ណាសិរីវត្ថ បានឆ្លើយយ៉ាងខ្លីដូច្នេះ។
កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២០ សម្តេចសង្ឃ នន្ទ ង៉ែត ក៏បានណែនាំដល់ព្រះមេគណរាជធាន-ខេត្ត ឲ្យចូលរួមគ្រប់គ្រងថែរក្សាអភិរក្សសំណង់បេតិកភណ្ឌបុរាណពុទ្ធសាសនាក្នុងវត្តអារាម ដូចជាកុដិ វិហារ សាលា ហោត្រៃ ធម្មមន្ទីរ បណ្ណាល័យ ដងទង់ និងគំនូរបុរាណជាដើម។
កុដិលេខ៤៣មានកម្ពស់២ជាន់មិនទាន់លាបថ្នាំ(សាងសង់ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០០០)ស្ថិតនៅទិសខាងលិចទីតាំងកុដិលេខ៤៤,៤៥និង៤៦ដែលត្រូវបានវាយរាបដល់ដី
សម្តេចសង្ឃបានមានព្រះថេរដីកាផងដែរថា ការរុះរើ ជុសជុល វាយកម្ទេចដោយគ្មានការអនុញ្ញាតច្បាប់ពីអាជ្ញាធរ ឬក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ព្រះចៅអធិការ លោកអាចារ្យ គណៈកម្មការវត្តនោះត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ជាធរមាន។
ដូចគ្នាផងដែរ តាមរយៈសារាចរមួយចុះកាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានហាមឃាត់ចំពោះការកែប្រែ ការប្តូររូបរាងខាងក្រី ឬធ្វើឲ្យខូចខាតសោភណភាពចំពោះសំណង់នៃតំបន់បេតិកភណ្ឌទីក្រុង ហើយសំណងអគារបេតិកភណ្ឌដែលត្រូវធ្វើការជួសជុល កែប្រែរូបរាង ឬវាយកម្ទេចត្រូវសុំការពិនិត្យ និងសម្រេចពីក្រសួងវប្បធម៌ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធជាមុនសិន៕