សង្គមអន្តរជាតិ
អន្តរជាតិ
ដើមចម ដែលនាំឱ្យមានទិវាអន្តរជាតិនារី ៨ មីនា
08, Mar 2024 , 8:19 pm
រូបភាព ៖ AFP
×![]()
តើនរណាជាអ្នកបង្កើតគំនិតនៃទិវាអន្តរជាតិនារី? តើទិវាអន្តរជាតិនារីត្រូវបានចាត់ទុកជាថ្ងៃឈប់សម្រាកផ្លូវការនៅប្រទេសណាខ្លះ? សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ ទិវាអន្តរជាតិប្រារព្វក្រោមមូលបទអ្វី? ខាងក្រោមនេះ សារព៏ត៌មានថ្មីៗសូមបង្ហាញសំណួរ-ចម្លើយទាំង៨ ជុំវិញទិវាអន្តរជាតិនារី ៖ 
១. តើទិវាអន្តរជាតិនារីជាអ្វី?
ទិវាអន្តរជាតិនារី ជាទិវាពិភពលោកដែលប្រារព្ធឡើងដើម្បីបង្ហាញនូវសមិទ្ធិផលសង្គម សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ និងនយោបាយរបស់ស្ត្រី។ ថ្ងៃនេះ ក៏មានការអំពាវនាវឱ្យមានសកម្មភាពលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រផងដែរ។
ទិវាអន្តរជាតិនារី ត្រូវប្រារព្ធឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅថ្ងៃទី៨ ខែមីនា។ ទិវានេះ ជាថ្ងៃដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងមួយឆ្នាំដើម្បីគោរពសមិទ្ធិផលរបស់ស្ត្រី, ការអប់រំ និងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិស្មើគ្នារបស់ស្ត្រី, ការអំពាវនាវឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមានដើម្បីលើកកម្ពស់វឌ្ឍនភាពរបស់ស្ត្រី រួមទាំងការយុទ្ធនាការបង្កើនសមភាពយេនឌ័រ រៃអង្គាសថវិកាសម្រាប់អង្គការសប្បុរសធម៌ផ្តោតលើស្ត្រីជាដើម។
២. តើទិវាអន្តរជាតិនារីមានប្រវត្តិយ៉ាងណា ?
នៅចុងសតវត្សទី១៩ បច្ចេកវិទ្យាបានរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងក្លានៅលើសកលលោក ជាពិសេសនៅអាម៉េរិក និងបណ្ដាប្រទេសដែលមានខឿនឧស្សាហកម្មរីកចម្រើន។ នារី និងកុមារក្រីក្ររាប់លាននាក់ ត្រូវបានទាក់ទាញឱ្យចូលធ្វើការនៅក្នុងរោងចក្រសហគ្រាសឯកជននានាទាំងឡាយ។ ពួកម្ចាស់រោងចក្រសហគ្រាសមួយចំនួនមានគំនិតលោភលន់ កេងប្រវ័ញ្ចមិនស្កប់ស្កល់លើកម្លាំងរបស់នារី កុមារ និងកម្មករបានបង្ខំឱ្យពួកគេធ្វើការជាទម្ងន់ក្នុងមួយថ្ងៃពី ១២ម៉ោង ទៅ១៦ម៉ោង ហើយផ្ដល់ប្រាក់បៀវត្សយ៉ាងតិចតួចបំផុត ដោយមិនគិតពីសុខភាពរបស់កម្មករឡើយ ជាហេតុធ្វើឱ្យនារី និងកុមារទាំងនោះត្រូវរស់នៅក្នុងជីវភាពដុនដាបលំបាកវេទនា។
ដោយការឈឺចាប់យ៉ាងពុះពារជាប់ជានិច្ច ចំពោះអំពើកៀបសង្កត់កេងប្រវ័ញ្ចហួសប្រមាណនោះ នៅថ្ងៃទី ៨ មីនា ឆ្នាំ ១៨៩៩ កម្មការិនីផ្នែកតម្បាញ និងកាត់ដេរនៅទីក្រុងស៊ីកាហ្គោ និងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិក បានសាមគ្គីឯកភាពគ្នាក្រោកឈរឡើងតស៊ូយ៉ាងប្ដូរផ្ដាច់ទាមទារឱ្យ បន្ថយម៉ោងធ្វើការ និងដំឡើងប្រាក់បៀវត្ស។ ប៉ុន្តែជាលទ្ធផល កម្មការិនីទាំងនោះត្រូវបានទទួលការកៀបសង្កត់យ៉ាងពេញទំហឹង ត្រូវគេចាប់ចងធ្វើទារុណកម្ម និងត្រូវបណ្ដេញចេញពីរោងចក្រ។ ទោះបីត្រូវទទួលការឈឺចាប់ និងគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក៏ដោយ កម្មការិនីនៅតែសាមគ្គីគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធ តស៊ូស្វិតស្វាញ ងើបឈរឡើងតវ៉ាប្រឆាំងជាសាធារណៈម្ដងហើយម្ដងទៀត បង្ខំឱ្យពួកម្ចាស់រោងចក្រសហគ្រាសត្រូវតែទទួលយល់ស្របតាម។ ដំណើរតស៊ូនៃកម្មការិនីទាំងនោះបានលើកទឹកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងក្លា ចំពោះចលនានារីពលករលើសកលលោកទាំងមូល។
ចលនាដ៏ស្វិតស្វាញនេះ បានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលើនារីពលករនៅប្រទេសអាឡឺម៉ង់ដែលជា ប្រទេសឧស្សាហកម្មធំមួយនាសម័យនោះ។ នៅប្រទេសអាឡឺម៉ង់ក្នុងពេលនោះបានលេចឡើងនូវយុវនារី ៣រូបដ៏ល្បីល្បាញគឺ អ្នកស្រី ក្លារ៉ាស្ជេគគិន ជនជាតិអាឡឺម៉ង់ និង រ៉ូស្កាលុមស្ព័របួរ ជនជាតិប៉ូឡូញ ដែលបានចូលរួមគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយអ្នកស្រី គ្រូបស្កាយ៉ា (ភរិយាលោកឡេនីន) បំផុសចលនាបង្ខិតបានជាគណៈលេខាអន្តរជាតិដើម្បីដឹកនាំចលនានារី។
៣. តើនរណាជាអ្នកបង្កើតគំនិតនៃទិវាអន្តរជាតិនារី?
នៅឆ្នាំ ១៩១០ សមាជអន្តរជាតិលើកទី២ ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅទីក្រុងកូប៉ែនហាកប្រទេសដាណឺម៉ាក ស្តីពីការងាររបស់ស្ត្រី។ អ្នកស្រី ក្លារ៉ា ស្ជេគគិ ជាមេដឹកនាំការិយាល័យស្ត្រីរបស់គណបក្សសង្គមប្រជាធិបតេយ្យអាឡឺម៉ង់បានបង្កើតគំនិតទិវាអន្តរជាតិនារីនេះឡើង។ អ្នកស្រីបានស្នើថាជា រៀងរាល់ឆ្នាំនៅគ្រប់ប្រទេសគួរតែមានការប្រារព្ធពិធីនៅថ្ងៃតែមួយគឺ «ទិវានារី» ដើម្បីលើកកម្ពស់ការទាមទាររបស់ពួកគេ។ សមាជនេះត្រូវបានចូលរួមដោយស្ត្រីជាង១០០នាក់ មកពី១៧ប្រទេសដែលតំណាងឱ្យសហជីព គណបក្សសង្គម និងក្លឹបការងាររបស់ស្ត្រី។
៤. តើទិវាអន្តរជាតិនារីដំបូងប្រារព្ធនៅឯណា?
យោងតាមការសម្រេចចិត្តដែលបានយល់ព្រមនៅទីក្រុងកូប៉ែនហាក ប្រទេសដាណឺម៉ាកក្នុងឆ្នាំ១៩១១ ទិវាអន្តរជាតិនារីត្រូវបានផ្តល់កិត្តិយសជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រទេសអូទ្រីស ដាណឺម៉ាក អាល្លឺម៉ង់ និងស្វីសនៅថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា។ ស្ត្រី និងបុរសជាង១លាននាក់បានចូលរួមការប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការទាមទារសិទ្ធិស្ត្រីក្នុងការងារ ការបោះឆ្នោត សិទ្ធទទួលការបណ្តុះបណ្តាល កាន់តំណែងសាធារណៈ និងបញ្ចប់ការរើសអើងលើស្រ្តីជាដើម។
៥. តើទិវាអន្តរជាតិនារីត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅពេលណា?
ទិវាអន្តរជាតិនារីត្រូវបានប្រារព្ធឡើងជាលើកដំបូងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥។ បន្ទាប់មកនៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៧ មហាសន្និបាតបានអនុម័តសេចក្តីសម្រេចមួយដោយប្រកាសអំពី ទិវាអង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់សិទ្ធិស្ត្រី និងសន្តិភាពអន្តរជាតិត្រូវប្រារព្ធដោយរដ្ឋជាសមាជិកកំណត់នៅថ្ងៃណាមួយជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីស្របតាមប្រពៃណីជាតិ និងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់បណ្តាប្រទេសទាំងនោះ។
៦. តើពណ៌អ្វីតំណាងឱ្យទិវាអន្តរជាតិនារី?
មានពណ៌ប្រភេទដែលតំណាងឲ្យថ្ងៃទិវាអន្តរជាតិនារីនេះគឺ ស្វាយ បៃតង និងស ។ ពណ៌ស្វាយតំណាងឱ្យយុត្តិធម៌ សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និងភាពស្មោះត្រង់។ ពណ៌ខៀវតំណាងឱ្យក្តីសង្ឃឹម ខណៈពណ៌សតំណាងឱ្យភាពបរិសុទ្ធ។ ពណ៌ទាំងនេះ មានដើមកំណើតពីសហភាពសង្គម និងនយោបាយរបស់ស្ត្រី (WSPU) នៅអង់គ្លេសក្នុងឆ្នាំ ១៩០៨។
៧. តើទិវាអន្តរជាតិនារីជាថ្ងៃឈប់សម្រាកមែនទេ?
ទិវាអន្តរជាតិនារី ជាថ្ងៃឈប់សម្រាកផ្លូវការនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើនរួមមាន ៖ អាហ្វហ្កានីស្ថាន អាមេនី អាហ្សែបែហ្សង់ បេឡារុស បួគីណាហ្វាសូ កម្ពុជា ចិន គុយបា ហ្សកហ្ស៊ី ហ្គីណេ-ប៊ីសា អេរីត្រេ កាហ្សាក់ស្ថាន កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន ឡាវ ម៉ាដាហ្កាស្កា ម៉ុលដាវី ម៉ុងហ្កោលី ម៉ុងតេណេហ្គ្រោ នេប៉ាល់ រុស្ស៊ី តាជីគីស្ថាន តួកមេនីស្ថាន អ៊ូហ្កង់ដា អ៊ុយក្រែន អ៊ូសបេគីស្ថាន វៀតណាម និងសំប៊ី...។ នៅអាល្លឺម៉ង់ សភារបស់ប្រទេសនេះបានអនុម័តច្បាប់មួយនៅឆ្នាំ២០១៩ ដើម្បីទទួលស្គាល់ទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិជាថ្ងៃឈប់សម្រាកសាធារណៈផងដែរ។
ជារួម តាមទំនៀមពីប្រពៃណីនៅថ្ងៃទិវាអន្តរជាតិនារី បុរសត្រូវគោរពម្តាយ ប្រពន្ធ មិត្តស្រី មិត្តរួមការងារជាដើម ដោយយកផ្កា និងអំណោយតូចៗជូនពួកគេ ។ នៅប្រទេសខ្លះ ទិវាអន្តរជាតិនារី គឺស្មើនឹងទិវាមាតា ដែលជាឱកាសដែលកូនៗផ្តល់អំណោយតូចៗដល់ម្តាយ និងជីដូនជាដើម។
៨. តើប្រធានបទដំបូងប្រកាសដោយអង្គការសហប្រជាជាតិជាអ្វី? ចុះចំណែកឆ្នាំ ២០២៤ ?
នៅឆ្នាំ ១៩៩៦ អង្គការសហប្រជាជាតិបានប្រកាសប្រធានបទប្រចាំឆ្នាំដំបូងនៃទិវាអន្តរជាតិនារីថា «រំលឹកអតីតកាល ផែនការសម្រាប់អនាគត»។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ អង្គការសហប្រជាជាតិបានជ្រើសរើសលើប្រធានបទ «ការវិនិយោគលើស្ត្រី ជំរុញល្បើននៃការអភិវឌ្ឍន៍»។
ចំណែកកម្ពុជា ដើម្បីអបអរសាទរទិវាអន្តរជាតិនារី ៨មីនា ឆ្នាំ២០២៤ ខួបទី១១៣ សម្តេច ម៉ែន សំអន ឧត្តមប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រប្រកាសដាក់មូលបទ «ស្រី្ត និងក្មេងស្រី ក្នុងបរិវត្តកម្មឌីជីថល»៕
Tag:
ស្រ្តី
ទិវាអន្តរជាតិនារី
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
