អន្តរជាតិ
អូបាម៉ាសង្ឃឹមថាអ្នកស្នងតំណែងលោកនៅទុកអាស៊ានជាតំបន់អាទិភាព
23, Feb 2016 , 9:59 pm
×![]()
ជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយអាស៊ាន និងគោលនយោបាយផ្សេងទៀតដែលមានស្រាប់ អាចធានាថា រដ្ឋបាលថ្មីនឹងប្រកាន់ខ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយអាស៊ាននិងបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងទៅមុខទៀតដែរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គេនៅបារម្ភថា ប្រធានាធិបតី បើមកពីបក្សសាធារណរដ្ឋ អាចនឹងងាកចេញពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដោយមិនប្រឹងប្រែងខ្លាំងដើម្បីពង្រឹងការផ្សាភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយអាស៊ានដូចលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ធ្វើក្នុងរយៈពេល៧ឆ្នាំមកនេះឡើយ។
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
នៅមិនដល់១០ខែទៀតទេ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា នឹងចាកចេញពីតំណែង ក្រោយធ្វើជាប្រធានាធិបតីនេះអស់ពីរអាណត្តិមកនោះ។ ទោះជាលោក ចាកចេញក៏ដោយ មរតកនយោបាយការបរទេសសំខាន់ជាច្រើន ដែលលោកបានបន្សល់ទុកឲ្យអ្នកស្នងតំណែងលោកបន្តអនុវត្តដើម្បីទាញប្រយោជន៍ដល់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្នុងចំណោមមរតកទាំងនោះ ការភ្ជាប់ទំនងទំនងកាន់តែជិតស្និទ្ធជាមួយរដ្ឋអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ជាពិសេសក្រុមប្រទេសអាស៊ានលើគ្រប់វិស័យនោះជាមរតកសំខាន់ជាងគេ។
ក្រោយពេលលោក អូបាម៉ា ឡើងកាន់តំណែងក្នុងឆ្នាំ២០០៩ អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលោកស្រី ហ៊ីឡារី គ្លីនតុន បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមិត្តភាពនិងសហប្រតិបត្តិការ ហើយដល់ឆ្នាំ ២០១២ អាមេរិកបានក្លាយជារដ្ឋដំបូងបំផុតដែលបញ្ជូនឯកអគ្គរដ្ឋទូតទៅប្រចាំការនៅអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាស៊ាន។ បន្តមកដល់ឆ្នាំ ២០១៥ មេដឹកនាំអាស៊ាននិងអាមេរិកបានឯកភាពគ្នាពង្រឹងភាពជាដៃគូដល់ដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងកិច្ចប្រជុំអាមេរិក អាស៊ានដែលរៀបចំឡើងនៅម៉ាឡេស៊ីផង។ ទំនាក់ទំនងនេះបន្តកើនឡើងរហ័ស ការផ្សាភ្ជាប់កាន់តែជិតស្និទ្ធ ហើយអាមេរិកកាន់តែមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងតំបន់ថែមទៀត។ ប៉ុន្តែដូចលើកឡើងខាងដើមស្រាប់ នៅពេលមិនយូរទេលោក អូបាម៉ា នឹងចប់អាណត្តិ ដូច្នេះហើយនយោបាយការបរទេសនេះនៅបន្តទៀតឬយ៉ាងណាបានក្លាយជារឿងគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង។ បើលោកស្រី ហ៊ីឡារីគ្លីនតុនឈ្នះឆ្នោត វាមិនមែនជាបញ្ហាចោទទេ ប៉ុន្តែបើសិនបើបេក្ខជនបក្សសាធារណរដ្ឋ មាន ដូណាល់ ត្រាំ ( Donald Trump) ថេត គ្រុស (Ted Cruz) ជាដើមនោះឈ្នះឆ្នោតវាជារឿងផ្សេង។
១. អូបាម៉ា សង្ឃឹមថារដ្ឋបាលថ្មីនឹងបន្តកំណត់យកតំបន់អាស៊ានតំបន់អាទិភាព
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ ក្នុងបទសម្ភាសន៍ក្រៅកិច្ចប្រជុំអាស៊ានអាមេរិកនៅទីក្រុង Rancho Mirage កាលពីសប្តាហ៍មុនជាមួយសារព័ត៌មាន Channel News Asia លោក អូបាម៉ា បានអះអាងថា លោកជឿជាក់រដ្ឋបាលថ្មីនឹងបន្តនយោបាយការបរទេសចំពោះអាស៊ានដែលមានបន្សល់ទុកពេលនេះ។ នេះក៏ដោយសារការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋបាលលោកអស់ពេល ៧ឆ្នាំកន្លងមក ហើយទំនាក់ទំនងអាមេរិកនិងអាស៊ាននោះត្រូវបានកសាងឡើងមានមូលដ្ឋាន យ៉ាងរឹងមាំនិងធ្វើឲ្យវាទៅទម្លាប់ថែមទៀត។
លោកថា សហរដ្ឋអាមេរិក បានអនុម័តច្បាប់ បង្កើតកម្មវិធីជាច្រើនដែលធានាពីការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយអាស៊ាន ហើយលោកមានទំនុកចិត្តថា វានឹងបន្តរហូតបន្ទាប់ពីលោកចាកចេញទៅបាត់។ លោកក៏រំពឹងថានឹងឃើញចំណងមិត្តភាពអាមេរិកនិងរដ្ឋអាស៊ានបន្តរីកលូតលាស់ទៅមុខទៀតដែរ។
ដោយឡែក កាលពីសប្តាហ៍មុនក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្រៅជំនួបកំពូល លោក Ben Rhodes ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខរងក៏អះអាងផងដែរថា កិច្ចប្រជុំកម្រិតខ្ពស់ ប្រមុខរដ្ឋ ឬប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានអាមេរិកនេះនឹងបន្តមានទៅមុខទៀត ហើយរដ្ឋបាលថ្មីនឹងបន្តទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងអាស៊ាននិងអាមេរិកឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។
តាមពិតទៅ ទំនាក់ទំនងអាស៊ាននិងអាមេរិកស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតមួយខ្ពស់ជាងពេលណាៗទាំងអស់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ កំនើនវិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី ពហុភាគី ទំនាក់ទំនងជាច្រើនទៀតជាមួយបណ្តារដ្ឋអាស៊ានកាន់តែកើនឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ។ ហើយ បើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកដែលមានសមាជិក ១២ ក្នុងចំណោមនោះមានសមាជិកអាស៊ាន ៤ ផងនោះសម្រេចជាផ្លូវការដោយមានការផ្តល់សច្ចាប័នពេញលេញនោះ ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មសេដ្ឋកិច្ច រវាងអាមេរិកនិងអាស៊ានកាន់តែរឹងមាំ។ បន្ថែមពីនេះទៅទៀត កម្មវិធីគំនិតផ្តួចផ្តើមភាពជាអ្នកដឹកនាំវ័យក្មេងអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងគំនិតផ្តួចផ្តើមថ្មីទៀតដែលទើបដាក់ចេញមានការផ្សាភ្ជាប់អាស៊ាន អាមេរិកជាដើមសុទ្ធតែជំរុញការផ្សាភ្ជាប់រវាងប្រជាជនអាមេរិកនិងអាស៊ានដែរ។
២.ប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិកមិនយល់ស្របលោក អូបាម៉ា ?
ត្រលប់មកវិញ ទោះជាលោក អូបាម៉ា រំពឹងខ្ពស់ក្តីចំពោះការបន្តចាត់ទុកតំបន់អាស៊ានជាតំបន់អាទិភាពសម្រាប់គោលនយោបាយការបរទេសអាមេរិក ប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិកប្រហែលជាមិនយល់ស្របជាមួយលោកឡើយ។ អាចថា ប្រជាជនអាមេរិកមិនច្រើនទេដែលយកចិត្តទុកដាក់ពីទំនាក់ទំនងអាមេរិកជាមួយអាស៊ាន និងដឹងពីសារសំខាន់នៃអាស៊ាន។
ដោយសារតែបញ្ហានេះហើយ ទើបលោក អូបាម៉ា ព្យាយាមពន្យល់និងធ្វើឲ្យប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិក តាមការរៀបចំកិច្ចប្រជុំពិសេសអាមេរិកអាស៊ាន មុនពេលលោកចេញពីតំណែង។ ថ្វីបើ កិច្ចប្រជុំកន្លងមក និយាយទៅមានលក្ខណៈមិនផ្លូវការ ហើយវាក៏មិនពិសេសដូចឈ្មោះដែរ ប៉ុន្តែវាជាឱកាសចុងក្រោយដែលលោក អូបាម៉ា ប្រើប្រាស់ជាសារផ្ញើទៅកាន់ប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិកឯទៀតថា អាមេរិកមិនអាចងាកចេញពីអាស៊ានឡើយ។ បើនិយាយពីសារសំខាន់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច អាស៊ាន ជាទីផ្សារធំសម្រាប់ផលិតអាមេរិក ព្រោះសហគមន៍អាស៊ានមានប្រជាជនប្រហែល ៦៦០ លាននាក់ ខណៈទំហំសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានស្ថិតនៅលំដាប់លេខរៀងទី ៧ លើពិភពលោក។
បញ្ហាផ្សេងទៀត សកម្មភាពគឃ្លើនរបស់ចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ប្រយោជន៍អាមេរិក។ បើអាមេរិកមិនធ្វើសកម្មភាពទេ ផ្លូវពាណិជ្ជកម្មសមុទ្រដ៏សំខាន់និងពោរពេញដោយប្រយោជន៍នឹងត្រូវកាន់កាប់ផ្តាច់មុខដោយក្រុងប៉េកាំងមិនខាន។ ចំណែក រឿងមួយទៀត តំបន់អាស៊ានអាចរក្សាបានសន្តិសុខ និងស្ថិរភាព ដែលវាខុសប្លែកពីតំបន់ផ្សេងទៀតដួចជាអាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ាដែលកំពុងហែកហួរគ្នា និងធ្លាក់ចុះចូលក្នុងភ្លក់ភ្លើងសង្គ្រាមផង៕
សូមស្តាប់ការបកស្រាយរបស់លោក សៅ ផលនិស្ស័យ៖
នៅមិនដល់១០ខែទៀតទេ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា នឹងចាកចេញពីតំណែង ក្រោយធ្វើជាប្រធានាធិបតីនេះអស់ពីរអាណត្តិមកនោះ។ ទោះជាលោក ចាកចេញក៏ដោយ មរតកនយោបាយការបរទេសសំខាន់ជាច្រើន ដែលលោកបានបន្សល់ទុកឲ្យអ្នកស្នងតំណែងលោកបន្តអនុវត្តដើម្បីទាញប្រយោជន៍ដល់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្នុងចំណោមមរតកទាំងនោះ ការភ្ជាប់ទំនងទំនងកាន់តែជិតស្និទ្ធជាមួយរដ្ឋអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ជាពិសេសក្រុមប្រទេសអាស៊ានលើគ្រប់វិស័យនោះជាមរតកសំខាន់ជាងគេ។
ក្រោយពេលលោក អូបាម៉ា ឡើងកាន់តំណែងក្នុងឆ្នាំ២០០៩ អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលោកស្រី ហ៊ីឡារី គ្លីនតុន បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមិត្តភាពនិងសហប្រតិបត្តិការ ហើយដល់ឆ្នាំ ២០១២ អាមេរិកបានក្លាយជារដ្ឋដំបូងបំផុតដែលបញ្ជូនឯកអគ្គរដ្ឋទូតទៅប្រចាំការនៅអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាស៊ាន។ បន្តមកដល់ឆ្នាំ ២០១៥ មេដឹកនាំអាស៊ាននិងអាមេរិកបានឯកភាពគ្នាពង្រឹងភាពជាដៃគូដល់ដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងកិច្ចប្រជុំអាមេរិក អាស៊ានដែលរៀបចំឡើងនៅម៉ាឡេស៊ីផង។ ទំនាក់ទំនងនេះបន្តកើនឡើងរហ័ស ការផ្សាភ្ជាប់កាន់តែជិតស្និទ្ធ ហើយអាមេរិកកាន់តែមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងតំបន់ថែមទៀត។ ប៉ុន្តែដូចលើកឡើងខាងដើមស្រាប់ នៅពេលមិនយូរទេលោក អូបាម៉ា នឹងចប់អាណត្តិ ដូច្នេះហើយនយោបាយការបរទេសនេះនៅបន្តទៀតឬយ៉ាងណាបានក្លាយជារឿងគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង។ បើលោកស្រី ហ៊ីឡារីគ្លីនតុនឈ្នះឆ្នោត វាមិនមែនជាបញ្ហាចោទទេ ប៉ុន្តែបើសិនបើបេក្ខជនបក្សសាធារណរដ្ឋ មាន ដូណាល់ ត្រាំ ( Donald Trump) ថេត គ្រុស (Ted Cruz) ជាដើមនោះឈ្នះឆ្នោតវាជារឿងផ្សេង។
១. អូបាម៉ា សង្ឃឹមថារដ្ឋបាលថ្មីនឹងបន្តកំណត់យកតំបន់អាស៊ានតំបន់អាទិភាព
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ ក្នុងបទសម្ភាសន៍ក្រៅកិច្ចប្រជុំអាស៊ានអាមេរិកនៅទីក្រុង Rancho Mirage កាលពីសប្តាហ៍មុនជាមួយសារព័ត៌មាន Channel News Asia លោក អូបាម៉ា បានអះអាងថា លោកជឿជាក់រដ្ឋបាលថ្មីនឹងបន្តនយោបាយការបរទេសចំពោះអាស៊ានដែលមានបន្សល់ទុកពេលនេះ។ នេះក៏ដោយសារការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋបាលលោកអស់ពេល ៧ឆ្នាំកន្លងមក ហើយទំនាក់ទំនងអាមេរិកនិងអាស៊ាននោះត្រូវបានកសាងឡើងមានមូលដ្ឋាន យ៉ាងរឹងមាំនិងធ្វើឲ្យវាទៅទម្លាប់ថែមទៀត។
លោកថា សហរដ្ឋអាមេរិក បានអនុម័តច្បាប់ បង្កើតកម្មវិធីជាច្រើនដែលធានាពីការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយអាស៊ាន ហើយលោកមានទំនុកចិត្តថា វានឹងបន្តរហូតបន្ទាប់ពីលោកចាកចេញទៅបាត់។ លោកក៏រំពឹងថានឹងឃើញចំណងមិត្តភាពអាមេរិកនិងរដ្ឋអាស៊ានបន្តរីកលូតលាស់ទៅមុខទៀតដែរ។
ដោយឡែក កាលពីសប្តាហ៍មុនក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្រៅជំនួបកំពូល លោក Ben Rhodes ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខរងក៏អះអាងផងដែរថា កិច្ចប្រជុំកម្រិតខ្ពស់ ប្រមុខរដ្ឋ ឬប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ានអាមេរិកនេះនឹងបន្តមានទៅមុខទៀត ហើយរដ្ឋបាលថ្មីនឹងបន្តទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងអាស៊ាននិងអាមេរិកឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។
តាមពិតទៅ ទំនាក់ទំនងអាស៊ាននិងអាមេរិកស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតមួយខ្ពស់ជាងពេលណាៗទាំងអស់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ កំនើនវិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី ពហុភាគី ទំនាក់ទំនងជាច្រើនទៀតជាមួយបណ្តារដ្ឋអាស៊ានកាន់តែកើនឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ។ ហើយ បើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកដែលមានសមាជិក ១២ ក្នុងចំណោមនោះមានសមាជិកអាស៊ាន ៤ ផងនោះសម្រេចជាផ្លូវការដោយមានការផ្តល់សច្ចាប័នពេញលេញនោះ ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មសេដ្ឋកិច្ច រវាងអាមេរិកនិងអាស៊ានកាន់តែរឹងមាំ។ បន្ថែមពីនេះទៅទៀត កម្មវិធីគំនិតផ្តួចផ្តើមភាពជាអ្នកដឹកនាំវ័យក្មេងអាស៊ីអាគ្នេយ៍និងគំនិតផ្តួចផ្តើមថ្មីទៀតដែលទើបដាក់ចេញមានការផ្សាភ្ជាប់អាស៊ាន អាមេរិកជាដើមសុទ្ធតែជំរុញការផ្សាភ្ជាប់រវាងប្រជាជនអាមេរិកនិងអាស៊ានដែរ។
២.ប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិកមិនយល់ស្របលោក អូបាម៉ា ?
ត្រលប់មកវិញ ទោះជាលោក អូបាម៉ា រំពឹងខ្ពស់ក្តីចំពោះការបន្តចាត់ទុកតំបន់អាស៊ានជាតំបន់អាទិភាពសម្រាប់គោលនយោបាយការបរទេសអាមេរិក ប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិកប្រហែលជាមិនយល់ស្របជាមួយលោកឡើយ។ អាចថា ប្រជាជនអាមេរិកមិនច្រើនទេដែលយកចិត្តទុកដាក់ពីទំនាក់ទំនងអាមេរិកជាមួយអាស៊ាន និងដឹងពីសារសំខាន់នៃអាស៊ាន។
ដោយសារតែបញ្ហានេះហើយ ទើបលោក អូបាម៉ា ព្យាយាមពន្យល់និងធ្វើឲ្យប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិក តាមការរៀបចំកិច្ចប្រជុំពិសេសអាមេរិកអាស៊ាន មុនពេលលោកចេញពីតំណែង។ ថ្វីបើ កិច្ចប្រជុំកន្លងមក និយាយទៅមានលក្ខណៈមិនផ្លូវការ ហើយវាក៏មិនពិសេសដូចឈ្មោះដែរ ប៉ុន្តែវាជាឱកាសចុងក្រោយដែលលោក អូបាម៉ា ប្រើប្រាស់ជាសារផ្ញើទៅកាន់ប្រជាជននិងអ្នកនយោបាយអាមេរិកឯទៀតថា អាមេរិកមិនអាចងាកចេញពីអាស៊ានឡើយ។ បើនិយាយពីសារសំខាន់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច អាស៊ាន ជាទីផ្សារធំសម្រាប់ផលិតអាមេរិក ព្រោះសហគមន៍អាស៊ានមានប្រជាជនប្រហែល ៦៦០ លាននាក់ ខណៈទំហំសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានស្ថិតនៅលំដាប់លេខរៀងទី ៧ លើពិភពលោក។
បញ្ហាផ្សេងទៀត សកម្មភាពគឃ្លើនរបស់ចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ប្រយោជន៍អាមេរិក។ បើអាមេរិកមិនធ្វើសកម្មភាពទេ ផ្លូវពាណិជ្ជកម្មសមុទ្រដ៏សំខាន់និងពោរពេញដោយប្រយោជន៍នឹងត្រូវកាន់កាប់ផ្តាច់មុខដោយក្រុងប៉េកាំងមិនខាន។ ចំណែក រឿងមួយទៀត តំបន់អាស៊ានអាចរក្សាបានសន្តិសុខ និងស្ថិរភាព ដែលវាខុសប្លែកពីតំបន់ផ្សេងទៀតដួចជាអាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ាដែលកំពុងហែកហួរគ្នា និងធ្លាក់ចុះចូលក្នុងភ្លក់ភ្លើងសង្គ្រាមផង៕
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
