អន្តរជាតិ
លោក វ៉ាង យី៖ បើទោះជារដ្ឋអាស៊ានខ្លះបានរំលោភDOC ចិនសន្យាបន្តអនុវត្តដោយខ្ជាប់ខ្ជួន
24, Feb 2016 , 8:59 pm
×![]()
ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង បានចាប់ផ្តើមរយៈពេលប្រមាណ៤ទស្សវត្សរ៍មកហើយ។ ក៏ប៉ុន្តែដំណោះស្រាយ ឬលិខិតូបករណ៍ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ និងអាស៊ាន មិនសូវមានច្រើនប៉ុន្មាននោះទេ ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នៃក្រមប្រតិបត្តិបណ្តាភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលហៅថា DOC ត្រូវបានគេ មើលឃើញថាឯកសារផ្នែកច្បាប់ដ៏សំខាន់ជាងគេ ។ តែមានការចោទប្រកាន់គ្នារវាងរដ្ឋភាគី ថាមិនបានគោរពតាមលិខិតូបករណ៍នេះនោះទេ។
លោក វ៉ាង យី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិនបានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា ចិន នឹងបន្តប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធីជាមួយនឹងរដ្ឋអាស៊ាន ហើយ ចិន និងអាស៊ាន មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើការជាមួយនឹងគ្នាដើម្បីធានាឲ្យបាននូវស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់។ ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងក្នុងឱកាសនៃសន្និសីទព័ត៌មានជាមួយនឹងសមភាគីរបស់លោក លោក ចន ឃេរីក្នុងក្រុងវ៉ាស៊ិនតោនថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មានដែលសួរថាតើ ចិន គាំទ្រចំពោះការព្រមព្រៀងគ្នាដើម្បី សម្រេចបានក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងឬ COC លោក វ៉ាង មិនបានបញ្ជាក់ពីគោលជំហរ ច្បាស់លាស់របស់ចិន ថាតើចិនចង់ឲ្យក្រមប្រតិបត្តិនោះសម្រេចពេលណានោះទេ។ លោក គ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា COC គឺកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនៃការចរចា។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោក វ៉ាង បានបញ្ជាក់ថា ចិន និងអាស៊ាន បាននិងកំពុងអនុវត្តនូវ DOC ដែលជាលិខិតគតិយុត្តមួយផ្នែកច្បាប់ដែលមានលក្ខណៈចាប់បង្ខំ ហើយ ចិន ក៏បានអនុវត្តដោយខ្ជាប់ខ្ជួនផងដែរ។ ជាមួយគ្នានោះ លោក វ៉ាង បានសម្តែងការខកចិត្តចំពោះហ្វីលីពីនដែលមិនគោរពចំពោះ DOC ជាពិសេសនោះ គឺប្រការ៤ ដែលហ្វីលីពីន បានបោះបង់កិច្ចសន្ទនា និងការចរចាជាមួយនឹងភាគីជម្លោះដោយផ្ទាល់ ។ បច្ចុប្បន្ន ហ្វីលីពីន បានប្តឹងចិនទៅកាន់មជ្ឈត្តការនៃតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ នៃប្រទេសហូឡង់ដោយចោទថាចិនបានបំពានដែនអធិបតេយ្យខ្លួនដែលជាផ្នែកនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
កន្លងមក ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ក៏បានចោទចិនដូចគ្នាដែរថាបានបំពានសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះដែរ ពោលគឺ ចិនបានបន្តសកម្មភាពជាឯកតោភាគីក្នុងតំបន់ជម្លោះដោយបានសាងសង់កោះសិប្បនិម្មិត ជាដើម។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ក្រមប្រតិបត្តិនៃបណ្តាភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលហៅថា DOC បានអនុម័តដោយរដ្ឋអាស៊ានទាំងដប់ជាមួយនឹងចិនក្នុងឆ្នាំ២០០២ ក្នុងឱកាសនៃកម្ពុជា ធ្វើជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ត្រូវបានមើលឃើញថាជាលិខិតគតិយុត្តតែមួយគត់ដែលអាស៊ាន បានធ្វើឡើងដែលបានបញ្ញត្តិនូវគោលការណ៍ជាច្រើនដើម្បីជាយន្តការ ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ដោយឡែក សម្រាប់ការសម្រេចក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឬ COC គឺជារឿងដែលពិបាកនឹង ធ្វើ ដ្បិតក្រមប្រតិបត្តិនេះ ទាមទារឲ្យមានការឯកភាពជាឯកច្ឆ័នពីបណ្តាភាគីពាក់ព័ន្ធ។ តែដូចបានដឹងស្រាប់ចិន តែងតែលើកចរចាជាបន្តបន្ទាប់ ពោលគឺចិន ហាក់ដូចជាមិនសូវមានឆន្ទៈប៉ុន្មាននោះទេ ក្នុងការសម្រេចឲ្យបាននូវក្រមប្រតិបត្តិនេះ ដ្បិត វានឹងរឹតត្បិតសកម្មភាពច្រើនក្នុងតំបន់ជម្លោះជាពិសេស ចិន អាចនឹងខាតបង់ផលប្រយោជន៍ផងដែរ៕
លោក វ៉ាង យី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិនបានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា ចិន នឹងបន្តប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធីជាមួយនឹងរដ្ឋអាស៊ាន ហើយ ចិន និងអាស៊ាន មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើការជាមួយនឹងគ្នាដើម្បីធានាឲ្យបាននូវស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់។ ការអះអាងនេះ ធ្វើឡើងក្នុងឱកាសនៃសន្និសីទព័ត៌មានជាមួយនឹងសមភាគីរបស់លោក លោក ចន ឃេរីក្នុងក្រុងវ៉ាស៊ិនតោនថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មានដែលសួរថាតើ ចិន គាំទ្រចំពោះការព្រមព្រៀងគ្នាដើម្បី សម្រេចបានក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូងឬ COC លោក វ៉ាង មិនបានបញ្ជាក់ពីគោលជំហរ ច្បាស់លាស់របស់ចិន ថាតើចិនចង់ឲ្យក្រមប្រតិបត្តិនោះសម្រេចពេលណានោះទេ។ លោក គ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា COC គឺកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនៃការចរចា។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោក វ៉ាង បានបញ្ជាក់ថា ចិន និងអាស៊ាន បាននិងកំពុងអនុវត្តនូវ DOC ដែលជាលិខិតគតិយុត្តមួយផ្នែកច្បាប់ដែលមានលក្ខណៈចាប់បង្ខំ ហើយ ចិន ក៏បានអនុវត្តដោយខ្ជាប់ខ្ជួនផងដែរ។ ជាមួយគ្នានោះ លោក វ៉ាង បានសម្តែងការខកចិត្តចំពោះហ្វីលីពីនដែលមិនគោរពចំពោះ DOC ជាពិសេសនោះ គឺប្រការ៤ ដែលហ្វីលីពីន បានបោះបង់កិច្ចសន្ទនា និងការចរចាជាមួយនឹងភាគីជម្លោះដោយផ្ទាល់ ។ បច្ចុប្បន្ន ហ្វីលីពីន បានប្តឹងចិនទៅកាន់មជ្ឈត្តការនៃតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ នៃប្រទេសហូឡង់ដោយចោទថាចិនបានបំពានដែនអធិបតេយ្យខ្លួនដែលជាផ្នែកនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
កន្លងមក ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ក៏បានចោទចិនដូចគ្នាដែរថាបានបំពានសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះដែរ ពោលគឺ ចិនបានបន្តសកម្មភាពជាឯកតោភាគីក្នុងតំបន់ជម្លោះដោយបានសាងសង់កោះសិប្បនិម្មិត ជាដើម។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ក្រមប្រតិបត្តិនៃបណ្តាភាគីសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលហៅថា DOC បានអនុម័តដោយរដ្ឋអាស៊ានទាំងដប់ជាមួយនឹងចិនក្នុងឆ្នាំ២០០២ ក្នុងឱកាសនៃកម្ពុជា ធ្វើជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ ត្រូវបានមើលឃើញថាជាលិខិតគតិយុត្តតែមួយគត់ដែលអាស៊ាន បានធ្វើឡើងដែលបានបញ្ញត្តិនូវគោលការណ៍ជាច្រើនដើម្បីជាយន្តការ ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ដោយឡែក សម្រាប់ការសម្រេចក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឬ COC គឺជារឿងដែលពិបាកនឹង ធ្វើ ដ្បិតក្រមប្រតិបត្តិនេះ ទាមទារឲ្យមានការឯកភាពជាឯកច្ឆ័នពីបណ្តាភាគីពាក់ព័ន្ធ។ តែដូចបានដឹងស្រាប់ចិន តែងតែលើកចរចាជាបន្តបន្ទាប់ ពោលគឺចិន ហាក់ដូចជាមិនសូវមានឆន្ទៈប៉ុន្មាននោះទេ ក្នុងការសម្រេចឲ្យបាននូវក្រមប្រតិបត្តិនេះ ដ្បិត វានឹងរឹតត្បិតសកម្មភាពច្រើនក្នុងតំបន់ជម្លោះជាពិសេស ចិន អាចនឹងខាតបង់ផលប្រយោជន៍ផងដែរ៕
Tag:
សមុទ្រចិនខាងត្បូង
ចិន
អាស៊ាន
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
