អន្តរជាតិ
បន្ទាប់ពីចាកចេញពី EU អង់គ្លេសត្រៀមធ្វើសង្គ្រាមជាមួយអេស្ប៉ាញការពារកោះ Gibraltar? 03, Apr 2017 , 5:02 pm
× ជម្លោះកោះ Gibraltar រវាងអង់គ្លេសនិងអេស្ប៉ាញកម្រើកខ្លាំងជាថ្មី បន្ទាប់ពីអង់គ្លេសអនុវត្តមាត្រា ៥០នៃសន្ធិសញ្ញាក្រុង Lisbon ដើម្បីចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបនោះ។ បច្ចុប្បន្ន អេស្ប៉ាញ និងអង់គ្លេសស្ថិតក្នុងស្ថានភាពប្រឈមមុខគ្នា និងទាមទាររៀងខ្លួនថាកោះGibraltar ស្ថិតក្រោមអធិបតេយភាពរបស់ខ្លួនផង។ អ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ សហភាពអឺរ៉ុបដូចជាមានចេតនាជួយអេស្ប៉ាញទារយកកោះនេះដែរ ក្រោយពេលអង់គ្លេសចាកចេញ។ ប៉ុន្តែអង់គ្លេសបានប្រកាសជំហរច្បាស់លាស់ហើយថា ខ្លួនមិនខ្លាចប្រើប្រាស់វិធានការគ្រប់យ៉ាង រួមទាំងកងទ័ពផង ដើម្បីការពារទឹកដីទឹកដី Gibraltar ឡើយព្រោះប្រជាជន Gibraltar ចង់រស់នៅជាមួយអង់គ្លេសមិនមែនអេស្ប៉ាញទេ។
ក្រោយប្រកាសលែងលះជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបជាផ្លូវការមិនបានប៉ុន្មានស្រួលបួលផង អង់គ្លេស និងអេស្ប៉ាញចាប់ផ្តើប្រកាសទាមទារយកកោះជាប់ជម្លោះ Gibraltar រៀងៗខ្លួន ហើយវាបង្កឲ្យមានភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងឡើង។ គេឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជាជម្លោះនេះចាប់ផ្តើមក្តៅឡើងនៅពេលនេះ ហើយម៉េចបានជាភាគីទាំងពីរមិនឡើងតុលាការដោះស្រាយបញ្ហានេះឲ្យដាច់ស្រឡះតាំងពីយូរទៅ?
១.អេស្ប៉ាញមានលេសទារកោះនេះ ព្រោះអង់គ្លេសនឹងលែងជាសមាជិកសភាពអឺរ៉ុប
តាមពិតទៅ ដើម្បីយល់ឲ្យបានច្បាស់ពីបញ្ហានេះ គេចាំបាច់ត្រូវត្រឡប់ទៅមើលដំណើរនៃទងនៃជម្លោះនេះមុនពេលដែលអេស្ប៉ាញក្លាយជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបឆ្នាំ ១៩៨៦នោះ។
យោងតាមសារព័ត៌មាន Royal Central របស់អង់គ្លេស នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៦ នៅពេលដែលអេស្ប៉ាញក្លាយជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប ប្រទេសនេះបានបោះបង់ការទាមទារធ្វើជាម្ចាស់លើកោះ Gibraltar នេះ។ នេះក៏ដោយសារអេស្ប៉ាញស្ថិតក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀង Schengen តម្រូវឲ្យសមាជិកទាំងអស់បើកចំហរព្រំដែនរបស់ខ្លួន។ ដែលនេះមានន័យថា អេស្ប៉ាញក៏ត្រូវបើកចំហព្រំដែនដល់កោះ Gibraltar ដោយគ្មានការទាមទារយកជាកម្មសិទ្ធិដូចមុនឡើយ។
ប៉ុន្តែនៅសប្តាហ៍មុន ក្រោយពេលដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេសលោកស្រី Theresa May សម្រេចអនុវត្តមាត្រា ៥០នៃសន្ធិសញ្ញា Lisbon ដើម្បីចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបជាផ្លូវការនោះ អេស្ប៉ាញលែងស្ថិតក្រោមកាតព្វកិច្ចបើកចំហរព្រំដែនជាមួយទឹកដី Gibraltar ទៀតហើយ។ អេស្ប៉ាញក៏អាចចាប់ផ្តើមទាមទារយកកោះនេះមកជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួនឡើងវិញផងដែរ។
ចាប់ពីពេលនេះទៅ បញ្ហាជម្លោះកោះ Gibraltar នេះនឹងក្លាយជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាសនិងក្តៅបំផុតមួយក្នុងពេលដែលក្រុងឡុងដ៍បន្តការចរចាជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបពាក់ព័ន្ធការដើរចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបនេះ។ គេរំពឹងថាវានឹងក្លាយជាប្រធានបទនៃការចរចា មុននឹងអង់គ្លេសនឹងចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបជាផ្លូវការនៅឆ្នាំ ២០១៩។ ហើយសហភាពអឺរ៉ុបថែមទាំងកំណត់ក្នុងសេចក្តីព្រាងនៃសេចក្តីណែនាំពាក់ព័ន្ធការចរចាចាកចេញរបស់អង់គ្លេសផងថា អេស្ប៉ាញមានសិទ្ធិជំទាស់រាល់កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណាពាក់ព័ន្ធកោះ Gibraltar ថែមទៀតផង។ ដែលនេះ វាធ្វើឲ្យអេស្ប៉ាញបានចិត្ត និងធ្វើឲ្យអង់គ្លេសក្តៅស្លឹកត្រចៀកខ្លាំងផង។
តាមពិតទៅកោះ Gibraltar នេះដើមឡើយត្រូវបានកាន់កាប់និងដាក់ចូលក្នុងឧបសម្ព័ន្ធរបស់អេស្ប៉ាញនៅឆ្នាំ ១៥០២។ ប៉ុន្តែអង់គ្លេសបានវាយដណ្តើមយកទឹកដីនេះពីអេស្ប៉ាញនៅឆ្នាំ ១៧០៤ ដោយមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីកងទ័ពហូឡង់ផង ព្រោះកាលនោះអេស្ប៉ាញចាញ់សង្គ្រាមក្នុងការរើសអ្នកស្នងរាជ្យក្រោយស្តេច Charles ទី២សោយទិវង្គត់។ ឆ្នាំ ១៧១៣ សន្ធិសញ្ញា Utrecht ត្រូវបានគេបង្កើតឡើងដោយមានការផ្ទេរទឹកដី Gibraltar ជាផ្លូវការពីអេស្ប៉ាញឲ្យអង់គ្លេស។ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៨៣០ កោះនេះក្លាយជាទឹកដីអាណានិគមរបស់អង់គ្លេសតែម្តង។
ទាល់តែដល់ឆ្នាំ ១៩៦៣ រដ្ឋាភិបាលអេស្ប៉ាញចាប់ផ្តើមយកវេទិកាអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីទាមទារត្រឡប់មកវិញនូវទឹកដី Gibraltar នេះ។ ប៉ុន្តែឆ្នាំ ១៩៦៧ ប្រជាមតិមួយត្រូវបានគេរៀបចំឡើងដើម្បីសាកសួរយោបល់ប្រជាជននៅលើកោះ ហើយពួកគេបានសម្តែងមតិគាំការបន្តរស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អង់គ្លេស។ ទោះជាបែបនេះក្តី អេស្ប៉ាញនៅតែចិញ្ចឹមចិត្តចង់ដណ្តើមយកកោះ Gibraltar មកវិញដដែល រហូតដល់ពេលខ្លួនក្លាយជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ ទើបអេស្ប៉ាញរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់វិញ។
២.អង់គ្លេសមិនឲ្យ Gibraltar របូតទៅអេស្ប៉ាញឡើយ ក្រោយចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប
ដោយសារមានភាពតានតឹងកើតឡើង និងមានការទាមទារយកកោះនេះ រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសបានប្រកាសការពារអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួនប្រឆាំងអេស្ប៉ាញ និងបញ្ជាក់ថា កោះ Gibraltar ជាកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់និងផ្តាច់មុខរបស់ខ្លួន ហើយដាច់ខាតអេស្ប៉ាញមិនអាចទាមទារយកបានឡើយ។
កោះ Gibraltar មានទំហំ ៧គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយវាជាកោះមួយមួយសម្បូរដោយថ្មភាគច្រើន។ ប៉ុន្តែវាមិនមែនត្រឹមតែថ្មប៉ុណ្ណោះទេ ព្រោះវាមានប្រជាជនប្រហែល ៣ម៉ឺននាក់ដែរកំពុងរស់នៅលើកោះដ៏តូចនេះ។
មេដឹកនាំកោះ Gibraltar លោក Fabian Picardo បានប្រកាសថា ទឹកដីនេះជារបស់ប្រជាជន Gibraltar ហើយប្រជាជនទាំងអស់ចង់រស់នៅជាមួយអង់គ្លេសមិនមែនជាមួយអេស្ប៉ាញឡើយ។ ហើយលោកក៏បានផ្ញើសារទៅឲ្យអេស្ប៉ាញ និងបណ្តាប្រទេសសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបផងដែរថាកោះ Gibraltar មិនមែនជាចំណុចចរចាក្នុងការចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបទេ ហើយប្រជាជននៃទឹកដី Gibraltar ចង់រស់នៅជាមួយចក្រភពអង់គ្លេស។ ក្នុងនាមជាមេដឹកនាំនៃទឹកដី Gibraltar លោក Fabian Picardo មានជំនឿចិត្តលើការចរចាចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបរបស់លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេសបច្ចុប្បន្ន។
លោកស្រី Theresa May ក៏បានទូរសព្ទទៅជជែកជាមួយមេដឹកនាំកោះ Gibraltar លោក Fabian Picardo ដែរកាលពីសប្តាហ៍មុន ហើយលោកស្រីបានប្តេជ្ញាចិត្តថា អង់គ្លេសនឹងបន្តគាំទ្រនិងធានាថែរក្សាប្រជាជន Gibraltar ដោយមិនចុះកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយដែលធ្វើឲ្យធ្លាក់អេស្ប៉ាញធ្លាក់ចូលទៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋណាមួយផ្សេងទៀតឡើយ។ ដើម្បីឲ្យប្រជាជន Gibraltar ស្ងប់ចិត្ត លោកស្រីបានបញ្ជាក់ម្តងហើយម្តងទៀតថា រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសនឹងប្រែងប្រែងចរចាឲ្យអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីធានាលទ្ធផលវិជ្ជមានសម្រាប់កោះ Gibraltar ក្នុងការចរចាជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបនោះ។
៣.ជម្លោះកោះ Gibraltar រម្លឹកគ្រប់គ្នាពីសង្គ្រាមទឹកដី Falklands រវាងអាហ្សង់ទីន និងអង់គ្លេស
និយាយដល់ជម្លោះកោះ Gibraltar គេនឹងកឃើញដល់សង្គ្រាមទឹកដី Falklands ដែលផ្ទុះឡើងកាលពីឆ្នាំ ១៩៨២ រវាងកងទ័ពអាហ្សង់ទីន និងទាហានអង់គ្លេស។ កងទ័ពអង់គ្លេសប្រហែល ២៥៥នាក់ និងកងទ័ពអាហ្សង់ទីនប្រហែល ៦៥៥នាក់បានស្លាប់ផងដែរក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នាលើកោះ Falklands នេះ ។
តាមពិតទៅ ការលើកឡើងពីសេណារីយ៉ូសង្គ្រាម Falklands នេះជាយោបល់របស់អតីតមេដឹកនាំបក្សអភិរក្សនិយមរបស់អង់គ្លេស Lord Howard ។ លោកបានផ្តល់យោបល់ថា លោកស្រី Theresa May អាចនឹងការពារទឹកដី Gibraltar ដូចជាលោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រី Margaret Thatcher ការពារកោះ Falklands ដែរ បើអេស្ប៉ាញហ៊ានដណ្តើមយក។
«កាលពី៣៥ឆ្នាំមុន នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ត្រីមួយរូបបានបញ្ជូនទ័ពទៅការពារប្រជាជនអង់គ្លេសដែលនៅលើកោះរបស់ខ្លួនប្រឆាំងប្រទេសនិយាយភាសាអេស្ប៉ាញមួយ។ ខ្ញុំច្បាស់ណាស់ថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្ននឹងប្រើប្រាស់ដំណោះស្រាយដូចគ្នាចំពោះបញ្ហាកោះ Gibraltar»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក Lord Howard។
ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះដែរ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអង់គ្លេស Sir Michael Fallo បានប្រកាសពេញៗមាត់ថា អង់គ្លេសនឹងការពារកោះ Gibraltar ទោះជាប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រអ្វីក៏ដោយ រាប់ទាំងប្រើប្រាស់យោធាផង។ លោកបានលើកយកសម្តីប្រជាជនកោះ Gibraltar ដែលបានបញ្ជាក់ថាខ្លួនចង់រស់ជាមួយអង់គ្លេសមិនចង់ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អេស្ប៉ាញ។ ដូច្នេះហើយអង់គ្លេសត្រូវតែគាំទ្រពួកគេ។
យ៉ាងណាមិញអាជ្ញាធរអេស្ប៉ាញបានអំពាវនាវឲ្យអង់គ្លេសរក្សាការអត់ធ្មត់និងទប់កំហឹងឲ្យបាន ព្រោះអង់គ្លេសនិងអេស្ប៉ាញមិនមែនជាភាគីជម្លោះដែលត្រូវធ្វើសង្គ្រាមជាមួយគ្នាឡើយ។រដ្ឋ មន្ត្រីការបរទេសអេស្ប៉ាញ Alfonso Dastis បានបង្ហាញការភ្ងាក់ផ្អើលខ្លាំងចំពោះប្រតិកម្មនិងការឆ្លើយតបរបស់អាជ្ញាធរអង់គ្លេសពាក់ព័ន្ធបញ្ហាកោះ Gibraltar។ ដោយបានការជួយពីសហភាពអឺរ៉ុបផង អេស្ប៉ាញចង់ប្រើប្រាស់ការចរចាលើការចាកចេញរបស់អង់គ្លេសនេះដើម្បីបញ្ចប់ភាពជាកម្មសិទ្ធិករលើកោះ Gibraltar រយៈពេល ៣០០ឆ្នាំមកនេះ ហើយនឹងបង្កើតការគ្រប់គ្រងរួមគ្នាវិញ៕
Tag:
Gibraltar
អង់គ្លេស
អេស្ប៉ាញ
សហភាពអឺរ៉ុប
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com