អន្តរជាតិ
រ៉ូហ៊ីងយ៉ា៖ម៉ាឡេស៊ីចង់ពឹង UN ព្រោះអស់សង្ឃឹមលើអាស៊ាន ឯមីយ៉ាន់ម៉ារកចិន និងរុស្ស៊ីធ្វើខ្នងបង្អែក
07, Sep 2017 , 10:59 pm
×![]()
ម៉ាឡេស៊ីបន្តបរិហារមីយ៉ាន់ម៉ាពាក់ព័ន្ធការបន្តធ្វើទុក្ខបុកម្នេញប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាដែលជាជនជាតិភាគតិចភាគកាន់សាសនាឥស្លាមនៅរដ្ឋ Rakhine ហើយក៏ត្រៀមលើកយកបញ្ហានេះទៅជជែកនៅអង្គការសហប្រជាជាតិដូចគ្នា។ រដ្ឋអាស៊ានមួយនេះរំពឹងថា ចំណាត់ការជាដុំកំភួនអាចនឹងត្រូវដាក់ចេញដើម្បីដាក់សម្ពាធមីយ៉ាន់ម៉ាឲ្យដោះស្រាយបញ្ហានេះឲ្យបានឆាប់។ ចំណែក មីយ៉ាន់ម៉ាឯណោះវិញ ចាប់ផ្តើមងាកទៅរកជំនួយពីមហាយក្សចិន និងរុស្ស៊ីវិញម្តង ដើម្បីទប់ទល់សម្ពាធសហគមន៍អន្តរជាតិនេះ។ ក្រុងណៃពិដោ ចង់ឲ្យរុស្ស៊ីនិងចិនដែលជាមិត្តជិតស្និទ្ធនេះប្រើប្រាស់សិទ្ធិជំទាស់ក្នុងនាមសមាជិកក្រុមក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខទប់ស្កាត់រាល់ដំណោះស្រាយដែលផ្តោតលើវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។
១.អស់សង្ឃឹមលើអាស៊ាន ម៉ាឡេស៊ីត្រៀមលើកបញ្ហាទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ
បន្ទាប់ពីទទូចឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ាដោះស្រាយបញ្ហាម្តងជាពីរដង តែគ្មានលទ្ធផល ម៉ាឡេស៊ីហាក់ខឹង សម្បារខ្លាំងដែរ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ គេឃើញប្រមុខការទូតម៉ាឡេស៊ីលោក Anifah Aman បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់លាស់ថា លោកបាត់បង់ក្តីសង្ឃឹមលើអាស៊ានហើយក្នុងការជួយដោះស្រាយវិបត្តិមនុស្សជាតិនៅរដ្ឋ Rakhine មីយ៉ាន់ម៉ានោះ។
យោងតាមសារព័ត៌មានម៉ាឡេស៊ី The Star លោកអះអាងថា អាស៊ានមិនមានលទ្ធភាពដោះស្រាយវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅមីយ៉ាន់ម៉ាឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖« ក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន ខ្ញុំអស់សង្ឃឹមហើយ។ យើងមានកិច្ចប្រជុំសរុប ប្រាំពីរដង ហើយម៉ាឡេស៊ីបានបង្ហាញក្តីបារម្ភពីបញ្ហានេះរហូត ហើយមីយ៉ាន់ម៉ាសន្យារហូតថាខ្លួននឹងដោះស្រាយ»។
គោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងជាមូលហេតុតែមួយគត់ដែលធ្វើឲ្យអាស៊ានស្ងៀមស្ងាត់បែបនេះ។ រដ្ឋនីមួយៗក្រៅពីម៉ាឡេស៊ីនៅរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ និងសន្យាមិនលូកលាន់រឿងនេះទេ។ ប៉ុន្តែឥណ្ឌូណេស៊ីឯណោះរក្សាជំហរក្នុងនាមជាមេដឹកនាំអាស៊ាននិងមានភាពចាស់ទុំជាងម៉ាឡេស៊ី ដោយមិនបរិហារ ថ្កោលទោសឬរិះគន់អ្វីឡើយ។ ប្រទេសនេះបញ្ជូនអ្នកការទូតខ្លួនទៅបញ្ចុះបញ្ចូលមីយ៉ាន់ម៉ាឲ្យដោះស្រាយបញ្ហាឲ្យឆាប់តាមដែលអាចធ្វើបាន ហើយគេក៏សន្យាជួយជ្រោមជ្រែងផងដែរ។
តំណាងរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីនេះបន្ថែមថា៖ «រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន គេមិនបានធ្វើអ្វីសោះ។ ដូច្នេះហើយម៉ាឡេស៊ីប្រហែលជានឹងលើកយកបញ្ហានេះទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ និងទៅកាន់អង្គការសហប្រតិបត្តិការឥស្លាមតែម្តង»។
កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ ក្រសួងការបរទេសម៉ាឡេស៊ីក៏បានកោះហៅបេសកជនមីយ៉ាន់ម៉ាប្រចាំម៉ាឡេស៊ីមកសាកសួរផងដែរពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានៅរដ្ឋ Rakhine។ រដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីក៏បានប្រាប់ឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ាព្យាយាមដោះស្រាយវិបត្តិនេះឲ្យបានឆាប់ព្រោះប្រជាជនច្រើនម៉ឺននាក់រងគ្រោះរួចទៅហើយ។
ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ គេមិនទាន់ឃើញរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាដាក់ចេញចំណាត់ការជាដុំកំភួនឡើយដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាឡើយ ថ្វីបើសហគមន៍អន្តរជាតិរិះគន់ឬថ្កោលទោសយ៉ាងណាក្តី។ មីយ៉ាន់ម៉ាគ្រាន់តែបកស្រាយថា ខ្លួនប្រើប្រាស់សិទ្ធិស្របច្បាប់ដើម្បីកម្ចាត់ក្រុមភេរវជនក្នុងស្រុកប៉ុណ្ណោះ។
២.សន្លឹកបៀរការទូតមីយ៉ាន់ម៉ា៖ អូសចិន និងរុស្ស៊ីមកជួយការពារខ្លួន
ចំពេលដែលស្ថានការណ៍មិនស្រួល ហើយការថ្កោលទោសចេញមកឥតដាច់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិផងនោះ មីយ៉ាន់ម៉ានៅមានសន្លឹកបៀរការទូតក្នុងដៃដើម្បីដោះស្រាយភាពទាល់ច្រកមួយគ្រា។ នោះគឺរត់រកមិត្តចិននិងរុស្ស៊ីឲ្យផ្តល់ការការពារផ្នែកការទូតដល់ខ្លួនក្នុងនាមជាមិត្តជិតស្និទ្ធ។
គេដឹងច្បាស់ណាស់ថា បណ្តាលោកខាងលិច និងបណ្តាប្រទេសម៉ូស្លីមម៉ាឡេស៊ីក្តី តួកគីក្តីសុទ្ធតែត្រៀមលើកយកបញ្ហានេះទៅជជែកគ្នាក្នុងក្របខណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិដែរព្រោះវាមានតម្លៃការទូតខ្ពស់។ បើចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោស និងទាមទារឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ាដោះស្រាយបញ្ហា ឬបញ្ឈប់រាល់ប្រតិបតិ្តការសឹកដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវិតជនស៊ីវិលនោះ រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលមីយ៉ាន់ម៉ានឹងកាន់តែរងសម្ពាធធ្ងន់ទ្វេដង។ ដូច្នេះហើយ ការរត់រកចិន និងរុស្ស៊ីឲ្យជួយជាផ្លូវដើរតែមួយគត់ដែលមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវដើរ។
ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិមីយ៉ាន់ម៉ា Thaung Tun បានបញ្ជាក់ប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ថា មីយ៉ាន់ម៉ាបច្ចុប្បន្នពឹងពាក់លើចិននិងរុស្ស៊ីដែលជាសមាជិកអចិន្ត្រៃអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីទន់ស្កាត់រាល់ការចេញដំណោះស្រាយជុំវិញវិបត្តិដែលកើតឡើងនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
តំណាងរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ារូបនេះបានបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖« យើងកំពុងចរចាជាមួយប្រទេសមួយចំមួនដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលកុំឲ្យគេលើកបញ្ហានេះទៅដាក់ក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ។ ចិនជាមិត្តរបស់យើង ហើយយើងក៏មានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធដែរជាមួយរុស្ស៊ី។ ដូច្នេះវាមិនអាចទៅរួចឡើយដែលបញ្ហានេះត្រូវគេយកទៅពិភាក្សានោះ»។
គេចាំបានថា មហាយក្សចិន និងរុស្ស៊ីកាលពីខែមីនាបានព្រួតគ្នាជំទាស់សេចក្តីថ្លែងការណ៍ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះបញ្ហារ៉ូហ៊ីយ៉ាផងដែរ។
ខុសពីលោកខាងលិច ចិននិងរុស្ស៊ីរក្សាខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសជាមិត្តយូរអង្វែងមកហើយ ទោះអ្នកណាស្លាប់ឬរស់ក៏ដោយ។ រាល់សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់មហាអំណាចទាំងពីរពាក់ព័ន្ធបញ្ហាប្រទេសដទៃគឺស្ថិតនៅកណ្តាល ហើយមិនលះចំចំណុចឡើយ។ ដូច្នេះលើកនេះ ចិននិងរុស្ស៊ីចៀសមិនផុតពីប្រើសិទ្ធិជំទាស់ជាថ្មីទៀតឡើយ ដើម្បីបិទរាល់សេចក្តីថ្លែងការណ៍ណាមួយដែលពាក់ព័ន្ធវិបត្តិរ៉ូហ៊ីយ៉ា ទោះជាប្រមុខអង្គការសហប្រជាជាតិលោក Antonio Guterres ទទូចសុំឲ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាក្តី។
មីយ៉ាន់ម៉ាបន្តប្រតិបត្តិការសឹកនៅរដ្ឋ Rakhine ក្រោមលេសបង្ក្រាបក្រុមបះបោរ «ទាហានរំដោះរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅArakan» (ARSA) ដែលត្រូវរដ្ឋាភិបាលចាត់ចូលជាក្រុមភេរវជននោះ។ ចំណែកចិនគាំទ្រមីយ៉ាន់ម៉ា ព្រោះមហាអំណាចនេះស្គាល់ប្រយោជន៍ខ្លួននៅមីយ៉ាន់ម៉ាជាពិសេសនៅរដ្ឋ Rakhine តែម្តង។ ប្រយោជន៍នោះគឺ Rakhine ស្ថិតក្នុងគម្រោងវិនិយោគរាប់ពាន់លានដុល្លារស្ថិតក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើម«ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយ» ហើយវាសម្បូរធនធានរ៉ែធម្មជាតិ ប្រេង និងឧស្ម័នផង។ ដូច្នេះ សន្តិសុខនិងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់នេះជារឿងដែលចិនចង់បាន៕
១.អស់សង្ឃឹមលើអាស៊ាន ម៉ាឡេស៊ីត្រៀមលើកបញ្ហាទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ
បន្ទាប់ពីទទូចឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ាដោះស្រាយបញ្ហាម្តងជាពីរដង តែគ្មានលទ្ធផល ម៉ាឡេស៊ីហាក់ខឹង សម្បារខ្លាំងដែរ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ គេឃើញប្រមុខការទូតម៉ាឡេស៊ីលោក Anifah Aman បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់លាស់ថា លោកបាត់បង់ក្តីសង្ឃឹមលើអាស៊ានហើយក្នុងការជួយដោះស្រាយវិបត្តិមនុស្សជាតិនៅរដ្ឋ Rakhine មីយ៉ាន់ម៉ានោះ។
យោងតាមសារព័ត៌មានម៉ាឡេស៊ី The Star លោកអះអាងថា អាស៊ានមិនមានលទ្ធភាពដោះស្រាយវិបត្តិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅមីយ៉ាន់ម៉ាឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖« ក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន ខ្ញុំអស់សង្ឃឹមហើយ។ យើងមានកិច្ចប្រជុំសរុប ប្រាំពីរដង ហើយម៉ាឡេស៊ីបានបង្ហាញក្តីបារម្ភពីបញ្ហានេះរហូត ហើយមីយ៉ាន់ម៉ាសន្យារហូតថាខ្លួននឹងដោះស្រាយ»។
គោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងជាមូលហេតុតែមួយគត់ដែលធ្វើឲ្យអាស៊ានស្ងៀមស្ងាត់បែបនេះ។ រដ្ឋនីមួយៗក្រៅពីម៉ាឡេស៊ីនៅរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ និងសន្យាមិនលូកលាន់រឿងនេះទេ។ ប៉ុន្តែឥណ្ឌូណេស៊ីឯណោះរក្សាជំហរក្នុងនាមជាមេដឹកនាំអាស៊ាននិងមានភាពចាស់ទុំជាងម៉ាឡេស៊ី ដោយមិនបរិហារ ថ្កោលទោសឬរិះគន់អ្វីឡើយ។ ប្រទេសនេះបញ្ជូនអ្នកការទូតខ្លួនទៅបញ្ចុះបញ្ចូលមីយ៉ាន់ម៉ាឲ្យដោះស្រាយបញ្ហាឲ្យឆាប់តាមដែលអាចធ្វើបាន ហើយគេក៏សន្យាជួយជ្រោមជ្រែងផងដែរ។
តំណាងរដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីនេះបន្ថែមថា៖ «រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន គេមិនបានធ្វើអ្វីសោះ។ ដូច្នេះហើយម៉ាឡេស៊ីប្រហែលជានឹងលើកយកបញ្ហានេះទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ និងទៅកាន់អង្គការសហប្រតិបត្តិការឥស្លាមតែម្តង»។
កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ ក្រសួងការបរទេសម៉ាឡេស៊ីក៏បានកោះហៅបេសកជនមីយ៉ាន់ម៉ាប្រចាំម៉ាឡេស៊ីមកសាកសួរផងដែរពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានៅរដ្ឋ Rakhine។ រដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីក៏បានប្រាប់ឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ាព្យាយាមដោះស្រាយវិបត្តិនេះឲ្យបានឆាប់ព្រោះប្រជាជនច្រើនម៉ឺននាក់រងគ្រោះរួចទៅហើយ។
ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ គេមិនទាន់ឃើញរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាដាក់ចេញចំណាត់ការជាដុំកំភួនឡើយដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាឡើយ ថ្វីបើសហគមន៍អន្តរជាតិរិះគន់ឬថ្កោលទោសយ៉ាងណាក្តី។ មីយ៉ាន់ម៉ាគ្រាន់តែបកស្រាយថា ខ្លួនប្រើប្រាស់សិទ្ធិស្របច្បាប់ដើម្បីកម្ចាត់ក្រុមភេរវជនក្នុងស្រុកប៉ុណ្ណោះ។
២.សន្លឹកបៀរការទូតមីយ៉ាន់ម៉ា៖ អូសចិន និងរុស្ស៊ីមកជួយការពារខ្លួន
ចំពេលដែលស្ថានការណ៍មិនស្រួល ហើយការថ្កោលទោសចេញមកឥតដាច់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិផងនោះ មីយ៉ាន់ម៉ានៅមានសន្លឹកបៀរការទូតក្នុងដៃដើម្បីដោះស្រាយភាពទាល់ច្រកមួយគ្រា។ នោះគឺរត់រកមិត្តចិននិងរុស្ស៊ីឲ្យផ្តល់ការការពារផ្នែកការទូតដល់ខ្លួនក្នុងនាមជាមិត្តជិតស្និទ្ធ។
គេដឹងច្បាស់ណាស់ថា បណ្តាលោកខាងលិច និងបណ្តាប្រទេសម៉ូស្លីមម៉ាឡេស៊ីក្តី តួកគីក្តីសុទ្ធតែត្រៀមលើកយកបញ្ហានេះទៅជជែកគ្នាក្នុងក្របខណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិដែរព្រោះវាមានតម្លៃការទូតខ្ពស់។ បើចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោស និងទាមទារឲ្យមីយ៉ាន់ម៉ាដោះស្រាយបញ្ហា ឬបញ្ឈប់រាល់ប្រតិបតិ្តការសឹកដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវិតជនស៊ីវិលនោះ រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលមីយ៉ាន់ម៉ានឹងកាន់តែរងសម្ពាធធ្ងន់ទ្វេដង។ ដូច្នេះហើយ ការរត់រកចិន និងរុស្ស៊ីឲ្យជួយជាផ្លូវដើរតែមួយគត់ដែលមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវដើរ។
ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិមីយ៉ាន់ម៉ា Thaung Tun បានបញ្ជាក់ប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ថា មីយ៉ាន់ម៉ាបច្ចុប្បន្នពឹងពាក់លើចិននិងរុស្ស៊ីដែលជាសមាជិកអចិន្ត្រៃអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីទន់ស្កាត់រាល់ការចេញដំណោះស្រាយជុំវិញវិបត្តិដែលកើតឡើងនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
តំណាងរដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ារូបនេះបានបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖« យើងកំពុងចរចាជាមួយប្រទេសមួយចំមួនដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលកុំឲ្យគេលើកបញ្ហានេះទៅដាក់ក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ។ ចិនជាមិត្តរបស់យើង ហើយយើងក៏មានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធដែរជាមួយរុស្ស៊ី។ ដូច្នេះវាមិនអាចទៅរួចឡើយដែលបញ្ហានេះត្រូវគេយកទៅពិភាក្សានោះ»។
គេចាំបានថា មហាយក្សចិន និងរុស្ស៊ីកាលពីខែមីនាបានព្រួតគ្នាជំទាស់សេចក្តីថ្លែងការណ៍ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះបញ្ហារ៉ូហ៊ីយ៉ាផងដែរ។
ខុសពីលោកខាងលិច ចិននិងរុស្ស៊ីរក្សាខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសជាមិត្តយូរអង្វែងមកហើយ ទោះអ្នកណាស្លាប់ឬរស់ក៏ដោយ។ រាល់សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់មហាអំណាចទាំងពីរពាក់ព័ន្ធបញ្ហាប្រទេសដទៃគឺស្ថិតនៅកណ្តាល ហើយមិនលះចំចំណុចឡើយ។ ដូច្នេះលើកនេះ ចិននិងរុស្ស៊ីចៀសមិនផុតពីប្រើសិទ្ធិជំទាស់ជាថ្មីទៀតឡើយ ដើម្បីបិទរាល់សេចក្តីថ្លែងការណ៍ណាមួយដែលពាក់ព័ន្ធវិបត្តិរ៉ូហ៊ីយ៉ា ទោះជាប្រមុខអង្គការសហប្រជាជាតិលោក Antonio Guterres ទទូចសុំឲ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាក្តី។
មីយ៉ាន់ម៉ាបន្តប្រតិបត្តិការសឹកនៅរដ្ឋ Rakhine ក្រោមលេសបង្ក្រាបក្រុមបះបោរ «ទាហានរំដោះរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅArakan» (ARSA) ដែលត្រូវរដ្ឋាភិបាលចាត់ចូលជាក្រុមភេរវជននោះ។ ចំណែកចិនគាំទ្រមីយ៉ាន់ម៉ា ព្រោះមហាអំណាចនេះស្គាល់ប្រយោជន៍ខ្លួននៅមីយ៉ាន់ម៉ាជាពិសេសនៅរដ្ឋ Rakhine តែម្តង។ ប្រយោជន៍នោះគឺ Rakhine ស្ថិតក្នុងគម្រោងវិនិយោគរាប់ពាន់លានដុល្លារស្ថិតក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើម«ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយវិថីមួយ» ហើយវាសម្បូរធនធានរ៉ែធម្មជាតិ ប្រេង និងឧស្ម័នផង។ ដូច្នេះ សន្តិសុខនិងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់នេះជារឿងដែលចិនចង់បាន៕
Tag:
ម៉ាឡេស៊ី
Rakhine
រ៉ូហ៊ីយ៉ា
អាស៊ាន
ចិន រុស្ស៊ី
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
