អន្តរជាតិ
EU សម្រេចបញ្ជូនអ្នកអង្កេតការណ៍ឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតស៊ីមបាវ៉េលើកដំបូង ក្រោយ មូហ្កាបេ ធ្លាក់ពីតំណែង
30, May 2018 , 9:19 am
×![]()
សហភាពអឺរ៉ុបនឹងបញ្ជូនក្រុមអ្នកអង្កេតការណ៍របស់ខ្លួនទៅត្រួតពិនិត្យការបោះឆ្នោតសាកលនៅស៊ីមបាវ៉ាជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ១៦ ឆ្នាំចុងក្រោយ ហើយវាក៏ជាលើកដំបូងក្រោយលោក រ៉ូបឺត មូហ្កាបេ អស់អំណាច។ ក្រៅពីសហភាពអឺរ៉ុប អង្គការធំៗរបស់អាមេរិកចំនួនពីរក៏នឹងចូលរួមអង្កេតការដូចគ្នា។
នៅខែកក្កដាខាងមុខ ស៊ីមបាវ៉េនឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតសាកលមួយដើម្បីជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ។ វានឹងក្លាយជាការបោះឆ្នោតលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ១៦ ឆ្នាំ ដែលមានការចូលរួមដោយក្រុមអង្កេតការណ៍សហភាពអឺរ៉ុបនោះ។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP សហភាពអឺរ៉ុប បានសម្រេចចុះអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នានៅថ្ងៃចន្ទ ទី ២៨ ខែឧសភា ដើម្បីកំណត់ពីសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចរបស់អ្នកអង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតសហភាពអឺរ៉ុប។ ការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលស៊ីមបាវ៉េអញ្ជើញអ្នកអង្កេតការណ៍សហភាពអឺរ៉ុបជាផ្លូវការកាលពីខែមីនានោះ។
ប្រធានប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំស៊ីមបារ៉េលោក Philippe Van Damme បានប្រកាសស្វាគមន៍ការប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងហារ៉ារេ។ លោកបានថ្លែងក្រោយចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសស៊ីមបាវ៉េលោក Sibusiso Moyo ដូច្នេះ៖«សហភាពអឺរ៉ុបស្វាគមន៍ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលស៊ីមបាវ៉េក្នុងការធានាឲ្យមានការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសន្តិភាព យុត្តិធម៌ ត្រឹមត្រូវ តម្លាភាព និងពេញលេញផង»។
ការបោះឆ្នោតសភានៅខែកក្កដានេះនឹងក្លាយជាការបោះឆ្នោតលើកដំបូងបំផុតចាប់ពីមេដឹកនាំផ្តាច់ការ រ៉ូបឺត មូហ្កាបេ អស់អំណាចកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន ក្រោយក្រុមយោធាដណ្តើមអំណាចនោះ។ លោក Emmerson Mnangagwa ដែលជាអនុប្រធានាធិបតី ហើយត្រូវលោក មូហ្កាបេ បណ្តេញចេញនោះ បានជំនួសតំណែងលោកជាប្រធានាធិបតី ហើយនឹងត្រូវប្រជែងយកកៅប្រធានាធិបតីក្នុងការបោះឆ្នោតខែវិច្ឆិកាខាងមុខដូចគ្នា។
ការបោះឆ្នោតដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងក្រោមអាណត្តិរបស់លោក មូហ្កាបេ ហ៊ុមព័ទ្ធដោយរឿងអាស្រូវ ជាពិសេសហិង្សា ភាពមិនប្រក្រតី និងការទិញសន្លឹកឆ្នោត។ ដូច្នេះហើយបានជាប្រធានាធិបតីថ្មីបានសន្យាធ្វើយ៉ាងណាដោះស្រាយបញ្ហានេះ ហើយធានាថាការបោះឆ្នោតនៅស៊ីមបាវ៉េ នឹងត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
តាមពិតទៅ ស៊ីមបាវ៉េបានបណ្តេញអ្នកអង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតអឺរ៉ុបម្តងនៅឆ្នាំ ២០០២ ចំពេលដែលប្រទេសនេះរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី ហើយការបោះឆ្នោតនេះត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិថ្កោលទោសពេញទំហឹង។ ចាប់ពីពេលនោះមក សហភាពអឺរ៉ុបមិនដែលបញ្ជូនអ្នកអង្កេតការណ៍របស់ខ្លួនទៅចូលរួមបោះឆ្នោតនៅស៊ីបាវ៉េទៀតឡើយ រហូតដល់មានការអញ្ជើញនៅឆ្នាំនេះ។
ក្រៅពីខាងសហភាពអឺរ៉ុប ស្ថាប័នគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់អាមេរិកកាលពីថ្ងៃចន្ទទី ២៨ ឧសភា ក៏បានប្រកាសផងដែរថា ខ្លួននឹងបញ្ជូនអ្នកអង្កេតការណ៍ជាលើកដំបូងទៅចូលរួមឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅស៊ីមបាវ៉េ។ ស្ថាប័នទាំងពីរនោះមាន វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ (NDI) និង វិទ្យាសា្ថន សាធារណរដ្ឋអន្តរជាតិ (IRI)៕
នៅខែកក្កដាខាងមុខ ស៊ីមបាវ៉េនឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតសាកលមួយដើម្បីជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ។ វានឹងក្លាយជាការបោះឆ្នោតលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ១៦ ឆ្នាំ ដែលមានការចូលរួមដោយក្រុមអង្កេតការណ៍សហភាពអឺរ៉ុបនោះ។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP សហភាពអឺរ៉ុប បានសម្រេចចុះអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នានៅថ្ងៃចន្ទ ទី ២៨ ខែឧសភា ដើម្បីកំណត់ពីសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចរបស់អ្នកអង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតសហភាពអឺរ៉ុប។ ការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលស៊ីមបាវ៉េអញ្ជើញអ្នកអង្កេតការណ៍សហភាពអឺរ៉ុបជាផ្លូវការកាលពីខែមីនានោះ។
ប្រធានប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំស៊ីមបារ៉េលោក Philippe Van Damme បានប្រកាសស្វាគមន៍ការប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងហារ៉ារេ។ លោកបានថ្លែងក្រោយចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសស៊ីមបាវ៉េលោក Sibusiso Moyo ដូច្នេះ៖«សហភាពអឺរ៉ុបស្វាគមន៍ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលស៊ីមបាវ៉េក្នុងការធានាឲ្យមានការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសន្តិភាព យុត្តិធម៌ ត្រឹមត្រូវ តម្លាភាព និងពេញលេញផង»។
ការបោះឆ្នោតសភានៅខែកក្កដានេះនឹងក្លាយជាការបោះឆ្នោតលើកដំបូងបំផុតចាប់ពីមេដឹកនាំផ្តាច់ការ រ៉ូបឺត មូហ្កាបេ អស់អំណាចកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន ក្រោយក្រុមយោធាដណ្តើមអំណាចនោះ។ លោក Emmerson Mnangagwa ដែលជាអនុប្រធានាធិបតី ហើយត្រូវលោក មូហ្កាបេ បណ្តេញចេញនោះ បានជំនួសតំណែងលោកជាប្រធានាធិបតី ហើយនឹងត្រូវប្រជែងយកកៅប្រធានាធិបតីក្នុងការបោះឆ្នោតខែវិច្ឆិកាខាងមុខដូចគ្នា។
ការបោះឆ្នោតដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងក្រោមអាណត្តិរបស់លោក មូហ្កាបេ ហ៊ុមព័ទ្ធដោយរឿងអាស្រូវ ជាពិសេសហិង្សា ភាពមិនប្រក្រតី និងការទិញសន្លឹកឆ្នោត។ ដូច្នេះហើយបានជាប្រធានាធិបតីថ្មីបានសន្យាធ្វើយ៉ាងណាដោះស្រាយបញ្ហានេះ ហើយធានាថាការបោះឆ្នោតនៅស៊ីមបាវ៉េ នឹងត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
តាមពិតទៅ ស៊ីមបាវ៉េបានបណ្តេញអ្នកអង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតអឺរ៉ុបម្តងនៅឆ្នាំ ២០០២ ចំពេលដែលប្រទេសនេះរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី ហើយការបោះឆ្នោតនេះត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិថ្កោលទោសពេញទំហឹង។ ចាប់ពីពេលនោះមក សហភាពអឺរ៉ុបមិនដែលបញ្ជូនអ្នកអង្កេតការណ៍របស់ខ្លួនទៅចូលរួមបោះឆ្នោតនៅស៊ីបាវ៉េទៀតឡើយ រហូតដល់មានការអញ្ជើញនៅឆ្នាំនេះ។
ក្រៅពីខាងសហភាពអឺរ៉ុប ស្ថាប័នគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់អាមេរិកកាលពីថ្ងៃចន្ទទី ២៨ ឧសភា ក៏បានប្រកាសផងដែរថា ខ្លួននឹងបញ្ជូនអ្នកអង្កេតការណ៍ជាលើកដំបូងទៅចូលរួមឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅស៊ីមបាវ៉េ។ ស្ថាប័នទាំងពីរនោះមាន វិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ (NDI) និង វិទ្យាសា្ថន សាធារណរដ្ឋអន្តរជាតិ (IRI)៕
Tag:
សហភាពអឺរ៉ុប
ស៊ីមបាវ៉េ
រ៉ូបឺត មូហ្កាបេ
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
