អន្តរជាតិ
ស្វែងយល់ពីការបោះឆ្នោតថ្នាក់តំបន់របស់ឥណ្ឌូណេស៊ី
27, Jun 2018 , 5:21 pm
រូបភាព៖ Christian Science Monitor
×![]()
សន្តិសុខត្រូវបានរឹតបន្តឹងខ្លាំងក្លានៅថ្ងៃ ២៧ ខែមិថុនានេះ ខណៈដែលប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ីគ្រប់អាយុបោះឆ្នោតប្រហែលជាង ១៥០ លាននាក់ចេញទៅបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំថ្នាក់របស់ខ្លួន។ ការបោះឆ្នោតផ្ទាល់ថ្នាក់តំបន់ដែលជាការអនុវត្តគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យកម្រិតមូលដ្ឋាននេះនឹងមានឥទ្ធិពលខ្លាំងដែរលើលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតសភា និងប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំ ២០១៩ខាងមុខ។
ក្នុងការបោះឆ្នោតថ្ងៃ ២៧ ខែមិថុនានេះ ប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ី ១៥២លាននាក់ត្រូវចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំនៅតំបន់រដ្ឋបាលសរុបទាំងអស់ ១៧១ ទូទាំងប្រទេស។ បើតាមគណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោត លទ្ធផលផ្លូវការនឹងត្រូវប្រកាសនៅថ្ងៃ ៩ខែកក្កដាខាងមុខនេះ។
ចំណែកការបោះឆ្នោតសភា និងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីនឹងធ្វើឡើងនៅឆ្នាំក្រោយ។ ប្រធានាធិបតីជិតផុតអាណត្តិលោក ចូកូ វីដូដូ នឹងប្រកួតប្រជែងជាថ្មីទៀតដើម្បីដណ្តើមយកតំណែងប្រមុខរដ្ឋនេះដែរ។
១.ការបែងចែកតំបន់រដ្ឋបាលនៅឥណ្ឌូណេស៊ី
មុននឹងឈានទៅដល់ការបោះឆ្នោត មិត្តអ្នកអានគួរយល់ដឹងពីការបែងចែកតំបន់រដ្ឋបាលនៅឥណ្ឌូណេស៊ីដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំបំផុតលេខរៀងទីបី និងជាប្រទេសម៉ូស្លីមធំជាងគេលើលោក។ បើតាមរបាយការណ៍ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី(ADB) ឥណ្ឌូណេស៊ីជារដ្ឋទោលប្រកាន់របបសាធារណរដ្ឋ (Unitary Republic) ត្រូវបានបែងចែកជារចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋបាលជាបួនកម្រិត៖
កម្រិតទីមួយគឺថ្នាក់ខេត្ត។ បច្ចុប្បន្នឥណ្ឌូណេស៊ីមានខេត្តសរុប ៣៤។ ខេត្តប្រាំមានឋានៈពិសេសខុសគេក្នុងនោះមាន រដ្ឋធានីហ្សាការតា, អាឆេ (Aceh), ប៉ាពួ (Papua), យ៉ុកយ៉ាការតា (Yogyakarta) និង ខេត្តប៉ាពួខាងលិច( West Papua)។
កម្រិតទីពីរគឺថ្នាក់ក្រុង និងស្រុកថ្នាក់ស្មើក្រុង (Regency) ជាភាសាឥណ្ឌូណេស៊ីគឺ Kabupaten។ វាមានក្រុង និងស្រុកថ្នាក់ស្មើក្រុងសរុបចំនួន ៥១៤ ក្នុងនោះក្រុងមាន ៩៨ ដែរ។
ចំណែកកម្រិតទីបីគឺ ឃុំ ដែលមានចំនួនសរុប ៩៩៨២ និងកម្រិតទីបួនគឺភូមិដែលមានចំនួនសរុប ៨០៤១៤ ឯណោះ។
២.បោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំថ្នាក់តំបន់កើតឡើងពេលណា?
ដូចបានរៀបរាប់ខាងដើមស្រាប់ តំបន់រដ្ឋបាលឥណ្ឌូណេស៊ីត្រូវបានបែងចែកជាបួនកម្រិត ហើយតំបន់នីមួយៗត្រូវគ្រប់គ្រងដោយតំណាងម្នាក់ៗ។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង ចៅហ្វាយខេត្ត ចៅហ្វាយស្រុក និងចៅហ្វាយក្រុង មេឃុំ ឬមេភូមិជាដើម។ ប៉ុន្តែនៅឥណ្ឌូណេស៊ី មានតែចៅហ្វាយខេត្ត ក្រុង និងស្រុកប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវជ្រើសរើសដោយប្រជាជនតាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់។
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីបានសម្រេចរៀបចំកែទម្រង់រដ្ឋបាល និងធ្វើប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្មថ្នាក់តំបន់តាមរយៈការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតថ្នាក់តំបន់ដែលត្រួសត្រាយផ្លូវឲ្យមានការជ្រើសរើសមេដឹកនាំថ្នាក់មូលដ្ឋានតាមការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់។ ដើមឡើយតំណាងថ្នាក់មូលដ្ឋាននេះត្រូវបានជ្រើសរើសដោយសមាជិកក្រុមប្រឹក្សានីតិបញ្ញាត្តិតំបន់ (regional legislative council)មិនមែនដោយប្រជាជនឡើយ។ ការបោះឆ្នោតថ្នាក់តំបន់នេះក៏ចាប់ផ្តើមដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៥ ក្រោយការអនុវត្តច្បាប់នេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Susilo Bambang Yudhoyono ក៏បានជំរុញឲ្យមានការ អនុម័តច្បាប់ថ្មីទៀតដែលផ្តល់អំណាចឲ្យក្រុមប្រឹក្សានីតិបញ្ញត្តិថ្នាក់មូលដ្ឋានឡើងវិញក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំថ្នាក់មូលដ្ឋាន។ ប៉ុន្តែការសម្រេចនេះរងការទិតៀន និងមានការតវ៉ាខ្លាំងពីប្រជាជនព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអំណាច និងការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេស។
ដោយសារមានការតវ៉ាខ្លាំងពីប្រជាជន អតីតប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីខាងលើបានចេញបទបញ្ញត្តិនីតិប្រតិបត្តិមួយសំដៅផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ប្រជាជនឡើងវិញ។ ប្រធានាធិបតី ចូកូ វីដូដូ ដែលឡើងកាន់តំណែងបន្តនោះបានរុញបទបញ្ញត្តិដែលមាននេះទៅសភាដើម្បីអនុម័តក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ហើយសិទ្ធិបោះឆ្នោតរើសតំណាងដោយផ្ទាល់នេះត្រូវបានការពាររហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។
៣.ប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ីបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំខេត្ត ក្រុង និងស្រុកចំនួន ១៧១ ទូទាំងប្រទេសថ្ងៃ ២៧ មិថុនា
ការបោះឆ្នោតថ្ងៃពុធនេះ ប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ីចំនួន ១៥២ លាននាក់ត្រូវសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសមេដឹកនាំខេត្តចំនួន ១៧ ក្រុង និង តំបន់រដ្ឋបាលថ្នាក់ស្មើក្រុង (Regency) ចំនួន១៥៤ ដែលសរុបទាំងអស់មានចំនួន ១៧១ ទូទាំងប្រទេស។ ការបោះឆ្នោតធ្វើនៅតែ ខេត្ត ក្រុង និងស្រុកចំនួន ១៧១ នេះ គឺដោយសារមេដឹកនាំនៃតំបន់រដ្ឋបាលទាំងនេះត្រូវផុតអាណត្តិដឹកនាំនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ និងឆ្នាំ ២០១៩។
បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន Jakarta Post មេដឹកនាំនៃតំបន់ ១១៩ ត្រូវចប់អាណត្តិដឹកនាំក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ខណៈ ៥២ នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវចប់អាណត្តិនៅឆ្នាំ ២០១៩។
តាមពិតទៅការបោះឆ្នោតថ្នាក់តំបន់ពេលនេះមានទម្ងន់ខ្លាំងសម្រាប់ការបោះឆ្នោតសភា និងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំក្រោយនេះផង ដោយសារវាកើតឡើងត្រឹមប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះពីការបោះឆ្នោត សភា និងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី។ គេកំពុងរង់ចាំមើលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅសមរភូមិនយោបាយសំខាន់ៗ និងមានប្រជាជនរស់នៅច្រើនដូចជា ខេត្តជ្វាខាងលិច (West Java) និងខេត្តជ្វាខាងកើត (East Java) ផងដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះគេបារម្ភខ្លាំងថា អំពើហិង្សាឬ ការប្រឈមមុខគ្នាដោយសារបញ្ហាសាសនាអាចកើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត ឬពេលឃោសនានយោបាយផង។ បញ្ហាសាសនានៅតែជារឿងចម្រូងចម្រាសរវាងអ្នកកាន់សាសនាគ្រឹស្ត និងប្រជាជនម៉ូស្លីមព្រោះអ្នកនយោបាយម៉ូស្លីមមាននិន្នាការជ្រុលនិយមព្យាយាមកេងចំណេញនយោបាយ។
ក្នុងការបោះឆ្នោតថ្ងៃ ២៧ ខែមិថុនានេះ ប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ី ១៥២លាននាក់ត្រូវចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំនៅតំបន់រដ្ឋបាលសរុបទាំងអស់ ១៧១ ទូទាំងប្រទេស។ បើតាមគណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោត លទ្ធផលផ្លូវការនឹងត្រូវប្រកាសនៅថ្ងៃ ៩ខែកក្កដាខាងមុខនេះ។
ចំណែកការបោះឆ្នោតសភា និងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីនឹងធ្វើឡើងនៅឆ្នាំក្រោយ។ ប្រធានាធិបតីជិតផុតអាណត្តិលោក ចូកូ វីដូដូ នឹងប្រកួតប្រជែងជាថ្មីទៀតដើម្បីដណ្តើមយកតំណែងប្រមុខរដ្ឋនេះដែរ។
១.ការបែងចែកតំបន់រដ្ឋបាលនៅឥណ្ឌូណេស៊ី
មុននឹងឈានទៅដល់ការបោះឆ្នោត មិត្តអ្នកអានគួរយល់ដឹងពីការបែងចែកតំបន់រដ្ឋបាលនៅឥណ្ឌូណេស៊ីដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំបំផុតលេខរៀងទីបី និងជាប្រទេសម៉ូស្លីមធំជាងគេលើលោក។ បើតាមរបាយការណ៍ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី(ADB) ឥណ្ឌូណេស៊ីជារដ្ឋទោលប្រកាន់របបសាធារណរដ្ឋ (Unitary Republic) ត្រូវបានបែងចែកជារចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋបាលជាបួនកម្រិត៖
កម្រិតទីមួយគឺថ្នាក់ខេត្ត។ បច្ចុប្បន្នឥណ្ឌូណេស៊ីមានខេត្តសរុប ៣៤។ ខេត្តប្រាំមានឋានៈពិសេសខុសគេក្នុងនោះមាន រដ្ឋធានីហ្សាការតា, អាឆេ (Aceh), ប៉ាពួ (Papua), យ៉ុកយ៉ាការតា (Yogyakarta) និង ខេត្តប៉ាពួខាងលិច( West Papua)។
កម្រិតទីពីរគឺថ្នាក់ក្រុង និងស្រុកថ្នាក់ស្មើក្រុង (Regency) ជាភាសាឥណ្ឌូណេស៊ីគឺ Kabupaten។ វាមានក្រុង និងស្រុកថ្នាក់ស្មើក្រុងសរុបចំនួន ៥១៤ ក្នុងនោះក្រុងមាន ៩៨ ដែរ។
ចំណែកកម្រិតទីបីគឺ ឃុំ ដែលមានចំនួនសរុប ៩៩៨២ និងកម្រិតទីបួនគឺភូមិដែលមានចំនួនសរុប ៨០៤១៤ ឯណោះ។
២.បោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំថ្នាក់តំបន់កើតឡើងពេលណា?
ដូចបានរៀបរាប់ខាងដើមស្រាប់ តំបន់រដ្ឋបាលឥណ្ឌូណេស៊ីត្រូវបានបែងចែកជាបួនកម្រិត ហើយតំបន់នីមួយៗត្រូវគ្រប់គ្រងដោយតំណាងម្នាក់ៗ។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង ចៅហ្វាយខេត្ត ចៅហ្វាយស្រុក និងចៅហ្វាយក្រុង មេឃុំ ឬមេភូមិជាដើម។ ប៉ុន្តែនៅឥណ្ឌូណេស៊ី មានតែចៅហ្វាយខេត្ត ក្រុង និងស្រុកប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវជ្រើសរើសដោយប្រជាជនតាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់។
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីបានសម្រេចរៀបចំកែទម្រង់រដ្ឋបាល និងធ្វើប្រជាធិបតេយ្យូបនីយកម្មថ្នាក់តំបន់តាមរយៈការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតថ្នាក់តំបន់ដែលត្រួសត្រាយផ្លូវឲ្យមានការជ្រើសរើសមេដឹកនាំថ្នាក់មូលដ្ឋានតាមការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់។ ដើមឡើយតំណាងថ្នាក់មូលដ្ឋាននេះត្រូវបានជ្រើសរើសដោយសមាជិកក្រុមប្រឹក្សានីតិបញ្ញាត្តិតំបន់ (regional legislative council)មិនមែនដោយប្រជាជនឡើយ។ ការបោះឆ្នោតថ្នាក់តំបន់នេះក៏ចាប់ផ្តើមដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៥ ក្រោយការអនុវត្តច្បាប់នេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Susilo Bambang Yudhoyono ក៏បានជំរុញឲ្យមានការ អនុម័តច្បាប់ថ្មីទៀតដែលផ្តល់អំណាចឲ្យក្រុមប្រឹក្សានីតិបញ្ញត្តិថ្នាក់មូលដ្ឋានឡើងវិញក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំថ្នាក់មូលដ្ឋាន។ ប៉ុន្តែការសម្រេចនេះរងការទិតៀន និងមានការតវ៉ាខ្លាំងពីប្រជាជនព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអំណាច និងការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេស។
ដោយសារមានការតវ៉ាខ្លាំងពីប្រជាជន អតីតប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ីខាងលើបានចេញបទបញ្ញត្តិនីតិប្រតិបត្តិមួយសំដៅផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ប្រជាជនឡើងវិញ។ ប្រធានាធិបតី ចូកូ វីដូដូ ដែលឡើងកាន់តំណែងបន្តនោះបានរុញបទបញ្ញត្តិដែលមាននេះទៅសភាដើម្បីអនុម័តក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ហើយសិទ្ធិបោះឆ្នោតរើសតំណាងដោយផ្ទាល់នេះត្រូវបានការពាររហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។
៣.ប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ីបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឹកនាំខេត្ត ក្រុង និងស្រុកចំនួន ១៧១ ទូទាំងប្រទេសថ្ងៃ ២៧ មិថុនា
ការបោះឆ្នោតថ្ងៃពុធនេះ ប្រជាជនឥណ្ឌូណេស៊ីចំនួន ១៥២ លាននាក់ត្រូវសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសមេដឹកនាំខេត្តចំនួន ១៧ ក្រុង និង តំបន់រដ្ឋបាលថ្នាក់ស្មើក្រុង (Regency) ចំនួន១៥៤ ដែលសរុបទាំងអស់មានចំនួន ១៧១ ទូទាំងប្រទេស។ ការបោះឆ្នោតធ្វើនៅតែ ខេត្ត ក្រុង និងស្រុកចំនួន ១៧១ នេះ គឺដោយសារមេដឹកនាំនៃតំបន់រដ្ឋបាលទាំងនេះត្រូវផុតអាណត្តិដឹកនាំនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ និងឆ្នាំ ២០១៩។
បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន Jakarta Post មេដឹកនាំនៃតំបន់ ១១៩ ត្រូវចប់អាណត្តិដឹកនាំក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ខណៈ ៥២ នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវចប់អាណត្តិនៅឆ្នាំ ២០១៩។
តាមពិតទៅការបោះឆ្នោតថ្នាក់តំបន់ពេលនេះមានទម្ងន់ខ្លាំងសម្រាប់ការបោះឆ្នោតសភា និងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំក្រោយនេះផង ដោយសារវាកើតឡើងត្រឹមប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះពីការបោះឆ្នោត សភា និងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី។ គេកំពុងរង់ចាំមើលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅសមរភូមិនយោបាយសំខាន់ៗ និងមានប្រជាជនរស់នៅច្រើនដូចជា ខេត្តជ្វាខាងលិច (West Java) និងខេត្តជ្វាខាងកើត (East Java) ផងដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះគេបារម្ភខ្លាំងថា អំពើហិង្សាឬ ការប្រឈមមុខគ្នាដោយសារបញ្ហាសាសនាអាចកើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត ឬពេលឃោសនានយោបាយផង។ បញ្ហាសាសនានៅតែជារឿងចម្រូងចម្រាសរវាងអ្នកកាន់សាសនាគ្រឹស្ត និងប្រជាជនម៉ូស្លីមព្រោះអ្នកនយោបាយម៉ូស្លីមមាននិន្នាការជ្រុលនិយមព្យាយាមកេងចំណេញនយោបាយ។
Tag:
ឥណ្ឌូណេស៊ី
ចូកូ វីដូដូ
ការបោះឆ្នោតថ្នាក់តំបន់
© រក្សាសិទ្ធិដោយ thmeythmey.com
